Kun je door een tuin de wereld veranderen in een mooiere plek? Nou en of! In dit interview deelt Sandra van der Zwaag hoe zij de wereld per tuin, tot een mooiere plek maakt voor zowel mens als dier. Ben je benieuwd wat het effect van groen en planten op onze gezondheid is en met welke tips je je tuin diervriendelijk kunt maken? Lees dan snel verder! En… Goed nieuws! Sandra geeft ook nog een telefonische tuinschetssessie weg! Wil je hier kans op maken? 😀

Wat geeft jou energie? Hoe verwerk je dit in dagelijkse activiteiten? Wat zijn jouw rituelen?

Ik krijg energie van de mensen om mij heen. Als ik merk dat mijn kinderen zich enorm verwonderen over de kleinste plantjes, kleine kriebelbeestjes of dat ze mij nog een keer komen vertellen dat oorwormen en pissebedden lief zijn omdat ze ons helpen in de tuin.

In mijn tuinwerk krijg ik veel energie als ik mensen spreek die graag een tuin willen waar ook plek is voor groen en allerlei nuttige beestjes. Daar wordt ik echt heel blij van en dat zijn de mensen die ik heel graag help.

Rituelen heb ik niet echt, maar ik kan wel heel erg genieten als ik een uurtje voordat iedereen in huis wakker is opsta. Dan ga ik lekker even alleen ontbijten en daarna rustig een kopje koffie drinken voordat de dagelijkse drukte begint. Heerlijk is dat!

Je bent de oprichter van Tuinontwerp De Groene Pen.  Kun je hier wat meer over vertellen?

Tuinieren was jaren geleden al begonnen als hobby. Maar omdat het toch vaak net niet werd wat ik voor ogen had, heb ik toen we zijn verhuisd naar een huis met een grote tuin een opleiding gevolgd om echt tuinen te leren ontwerpen. In de jaren daarna maakte ik als hobby tuinontwerpen voor vrienden en bekenden.

Bijen en vlinders hadden altijd al een belangrijke plek in mijn ontwerpen, omdat ik mij zorgen maak over de teruggang van deze dieren die we zo hard nodig hebben.

Het hebben van een eigen tuinontwerpbureau was heel lang een vage droom die op de achtergrond aanwezig was. Zo’n droom waar je nooit echt iets mee gaat doen.

Ondertussen kwam ik in mijn werk in loondienst bij een gemeente steeds meer in aanraking met vraagstukken over wat het effect van de fysieke leefomgeving is op de gezondheid van mensen en wat het effect van groen is op de gezondheid. En dat is meer dan je denkt! Minder stress, minder hitte, ontspanning, meer mogelijkheden om mensen te ontmoeten doordat je buiten bezig bent…. Dat raakte mij enorm. Want hoe bijzonder is het dat je met een goede groene inrichting in de omgeving dus écht iets kunt doen voor de gezondheid?!

Het was dus echt een combinatie: mijn zorg over (en liefde voor) de insecten én het positieve effect van groen op onze gezondheid én mijn grote hobby tuinontwerpen, dat maakte dat bij mij de knop omging. Ik besefte mij dat ik hier echt iets mee moet en wilde gaan doen. Dat was het moment waarop ik mijn droom durfde te gaan realiseren.

Ik realiseerde mij daarnaast ook, dat als mijn kinderen later vragen wat ik heb gedaan om de wereld een beetje mooier te maken, ik ze dit wil meegeven: “Dat ik op mijn eigen kleine plekje aan de slag ben gegaan. Door mensen te helpen om hun eigen omgeving iets groener en gezonder te maken. Voor de mensen én voor allerlei nuttige beestjes. Niks doen en excuses zoeken is voor mij geen optie.”

Omdat ik mij zorgen maak om de verstening in vooral de kleinere tuinen en nieuwbouwtuinen, richt ik mij vooral op die tuinen. Daarin is vaak veel meer mogelijk dan wordt gedacht. Ook op een onderhoudsvriendelijke manier.

Hoe ga je te werk?

Het begint allemaal met luisteren. Ik probeer de wensen en tuindromen van de klanten duidelijk te krijgen. Ook al zijn die wensen en dromen groter dan de ruimte die er in de tuin is, ze geven toch een heel goed beeld van de smaak en de behoeften van de klant en de sfeer die de klant wil in de tuin. Op basis daarvan maak ik een of meerdere tuinschetsen.

Die bespreken we dan en dan pas ik het aan of ik maak het ontwerp definitief. Dan kan het beplantingsplan er bij gemaakt worden en het onderhoudsplan. In dat onderhoudsplan geef ik aan welk onderhoud wanneer nodig is, om zo lang mogelijk van de tuin te genieten. Met de uitleg kunnen de klanten dan zelf hun tuin realiseren, of het door een hovenier laten uitvoeren.

Sinds afgelopen voorjaar doe ik ook telefonische tuinschetssessies. De klant stuurt mij dan vooraf een schets met de afmetingen van de tuin. Dan maken we een belafspraak en daarin nemen we uitgebreid de tuinwensen en –dromen door. Tijdens het bellen begin ik al met het schetsen. De schetsen maak ik in de dagen daarna af en die stuur ik dan op. De klant kan er vervolgens zelf mee aan de slag, of het kan nog verder worden uitgewerkt naar een ontwerp en beplantingsplan. Deze schetssessies zijn ideaal voor mensen met een nieuwbouwwoning of voor mensen die even geen mogelijkheden zien om een bestaande tuin leuker in te richten.

Wat betekent tuinieren voor jou?

Tuinieren is voor mij heerlijk ontspannen rommelen in de tuin. Genieten van de beestjes en de plantjes. Zelfs de kleinste ‘onkruidjes’ zijn vaak zo mooi om te bekijken. Tuinieren is ook vooral lekker luieren op zijn tijd. Vogels, insecten, egels en dergelijke houden niet van een te nette tuin. Dus dat is een mooie combinatie: luieren en genieten van al het dierenleven.

Hoe ziet jouw droomtuin eruit?

Mijn droomtuin is toevallig in de maak! Mijn droomtuin heeft een stukje gazon waar de kinderen lekker op kunnen voetballen, schommelen en spelen en waar de trampoline en schommel op staat. Niet de mooiste tuinelementen, maar gezelligheid en buitenspelen horen ook bij mijn droomtuin.

Aan de zijkant is een grote border met heesters, een paar bomen en wat vaste planten, dat is de border waar de kipjes hun vrije uitloop hebben. Een deel van de tuin is een bloemenweide met inheemse vaste soorten (mooi, nuttig én ook lekker onderhoudsarm). Een terras met een mooie picknicktafel om gezellig aan te eten onder een pergola met mooie klimplanten. En een klein beschut terrasje in de ochtendzon en middagschaduw. In mijn droomtuin zijn vogels, insecten, vlinders, egels, kikkers en salamanders van harte welkom.
Ik vind het belangrijk dat er veel groen is en dat er geleefd kan worden in de tuin.

Kun je wat meer vertellen over het effect van groen en planten op onze gezondheid?

Groen werkt positief op je geestelijke gesteldheid. Het vermindert stress en het zorgt ervoor dat je tot rust komt.  Je kunt in je eigen tuin ook planten gebruiken die door hun geur rustgevend werken. Een bekend voorbeeld is bijvoorbeeld lavendel. Maar zelfs alleen het zien van een groene omgeving werkt al rustgevend. In kantoren zie je om deze reden ook planten en soms zelfs heel groene wanden met planten en mossen.

Stel je maar eens voor dat je thuiskomt na een hele stressvolle dag op het werk en in je hoofd stuiter je nog helemaal na. Je gaat thuis lekker onder een mooie boom zitten, of op je terrasje met aan de schutting mooie klimplanten en leuke borders waar je op uitkijkt. Je ziet het roodborstje in je tuin, er komt een vlinder kijken bij je bloemen en je hoort de merels zingen. Je neemt een heerlijk kopje thee, je neemt je omgeving in je op en je komt weer wat tot rust…. Of, je komt thuis na diezelfde stressvolle dag en je gaat in de hitte in je volledig betegelde tuin zitten. Grijs en heet. De thee is nog steeds lekker, maar je ziet geen groen, geen ander leven dan je zelf en misschien de buurvrouw die over de schutting een praatje met je maakt. Je wordt er een stuk minder rustig van…

Een ander voordeel van groen is, dat het uitnodigt om naar buiten toe te gaan en te bewegen. Bijvoorbeeld om een wandeling door de tuin te maken, wat snoeiwerk te gaan doen of even wat uitgebloeide bloemen uit de planten te halen.

Daarnaast is hittestress ook een onderwerp waar je de laatste jaren steeds vaker over hoort. De temperaturen kunnen in de zomer hard oplopen. De nachten worden warmer. Vooral oudere mensen overlijden vaker in die hete periodes. Maar ook jonge mensen hebben er last van. Voor je gezondheid is het namelijk belangrijk dat je goed slaapt. In te warme nachten lukt dat minder goed. Gevolg is dat je vermoeider bent, gestresster en vatbaarder voor ziektes. Zelf merk je het effect misschien niet zo direct, maar het is er wel degelijk. Een groene tuin zorgt voor meer verkoeling in de zomer. Dat is dus niet alleen prettig, maar ook beter voor de gezondheid.

Heb je een paar praktische tips over hoe we de leefmogelijkheden voor bijen, vlinders en vogels kunnen verbeteren?

Ja, eigenlijk is het niet zo heel erg moeilijk. Als je zorgt voor Voedsel, Veiligheid, Voortplanting en Vocht, dan kom je een heel eind.

Voedsel:
Zorg bijvoorbeeld voor bloeiende planten van vroege voorjaar tot laat in de herfst. Het liefst inheemse planten (planten die hier van nature voorkomen). Hiermee zorg je voor voedsel voor insecten en de insecten zijn weer voedsel voor egels en vogels. Denk ook aan bomen en heesters die bloeien en besjes geven voor de vogels. Let wel op dat je een boom kiest die over 10 jaar nog steeds in je tuin past. Gelukkig zijn er allerlei bomen die geschikt zijn voor een kleine tuin. Variatie is altijd goed.

Veiligheid:
Beschutting in de vorm van heesters, een boompje als uitkijkplek voor vogels, een klimplant tegen de schutting waar vogels en insecten kunnen schuilen.  Een klein rommelhoekje is een ideale plek voor veel dieren.

Denk ook eens aan de egels. Egels zijn ontzettend nuttige beestjes, ze eten allerlei dieren die je liever niet teveel in je tuin hebt zoals slakken. Ze leggen hele afstanden af en als ze niet door de tuinen kunnen wandelen, moeten ze vaker over de straat lopen. Dat gaat vaak mis. Je kunt egels een veilige looproute geven door in je schutting een opening te maken van 13×13 cm (wel even overleggen met de buren natuurlijk). Daar kan de egel dan doorheen naar de tuin van de buren.

Voortplanting:
Een insectenhotel of nestkast kent iedereen wel. Maar zorg ook voor natuurlijke plekken door klimplanten langs de schutting te plaatsen, een boom of struik waar vogels een nest kunnen maken, een rommelhoekje voor de egel. Maar probeer zo weinig mogelijk te schoffelen en te harken, zodat de dieren die een nest in de grond maken (sommige bijensoorten bijvoorbeeld) ook een goed plekje vinden.

Variatie:
Variatie in soorten, maar ook in hoogte, natte en droge hoekjes, zon en schaduw helpt om meer dieren naar je tuin te trekken.

Vocht:
Een natuurvijvertje is een ideale plek voor hagedisjes, kikkers en libellen, maar als je daar geen ruimte voor hebt is een vogelbadje ook al heel leuk. Let op dat het badje maximaal 5 cm diep is, of zorg voor ondiepe plekken in de vijver. Anders zullen vogels er weinig gebruik van maken. Als je een vijver hebt, zorg er dan voor dat dieren er gemakkelijk uit kunnen komen door een rand niet te stijl te maken.

Hoe combineer je het ondernemerschap met het moederschap? En heb je tips voor andere moeders die dit graag willen combineren?

Ik werk 3 dagen per week in loondienst en gemiddeld 2-3 dagen per week aan mijn eigen bedrijf; Tuinontwerp De Groene Pen.  Met twee jonge kinderen is dat soms wel even zoeken naar evenwicht. Het scheelt dat ze beiden al op de basisschool zitten, waardoor ik echt vaste dagen heb dat ik aan mijn eigen bedrijf werk. En gelukkig hebben mijn man en ik een goede verdeling in de zorgtaken. Op deze manier kan ik echt genieten van mijn Tuinontwerp-werk, van de kinderen, en ook van mijn parttime baan in loondienst. Een rustige en stabiele thuisbasis is voor mij heel belangrijk.
Verder ben ik lid van een platform (werkpower) waar allemaal vrouwelijke onderneemsters zitten en waar we elkaar op allerlei mogelijke manieren helpen, motiveren en feedback geven. Je hoeft niet alles alleen te doen. En ook als introvert persoon kun je prima je onderneming op de rit krijgen. Dat is wel iets wat ik heb moeten leren.

Wie is jouw grootste voorbeeld en wat is de belangrijkste les die je van hem of haar hebt geleerd?

Mijn vader heeft mij de liefde voor de natuur bijgebracht. Dat is wel iets waar ik heel dankbaar voor ben, dat heeft mij uiteindelijk gebracht waar ik nu ben.

Heb je tips, do’s en don’ts voor mensen die net zoals jou, iets moois voor de wereld willen doen?

Ga er voor! En, probeer een groep mensen te vinden die ongeveer in dezelfde fase zitten als jij. Ze kunnen met je meedenken en met een frisse blik naar je ideeën kijken. En, ik hoor vaak mensen zeggen dat ze zich niet inzetten voor een bepaald onderwerp omdat ‘het toch niets uithaalt’. Luister daar vooral niet naar. Want als iedereen zo denkt, gebeurt er nooit iets.

Het is genoeg als je op je eigen plekje, met jouw talent of passie iets kunt betekenen. Ook als je iets doet wat op wereldschaal of op nationale schaal maar heel onbenullig klein lijkt, kan dit heel groot en belangrijk zijn op dat ene plekje. Het kan veel betekenen voor een mens of dier. En dat is belangrijk.

Waar droom je over? Zijn er samenwerkingen waar je op zoek naar bent of open voor staat?

Ik droom er van dat de trend van verstening in de tuin ombuigt naar vergroening in de tuin. Dat mensen echt gaan genieten van hun groene tuin en dat groen meer gewaardeerd wordt.

Ik sta altijd open voor samenwerkingen. Afgelopen mei had ik bijvoorbeeld een hele leuke actie met nieuwhuis.info waarin we mensen met een nieuwbouwwoning een telefonische tuinschetssessie aanboden. Erg leuk om te doen.

Stel je mag 3 wensen doen. Welke zouden dit zijn en waarom?

1. Dat mijn kinderen en al mijn dierbaren het goed hebben en houden.

2. Dat op scholen meer manieren worden gevonden om natuuronderwijs te integreren in de lessen. Want als onze kinderen de natuur niet leren waarderen, hoe moeten ze de natuur later dan beschermen?

3. Dat we elkaar blijven waarderen. Gewoon om wie we zijn.

Ben je gelukkig?

Ja, ik ben een dankbaar en gelukkig mens.

Wat is jouw definitie van succes?

Ik ben niet zo van de grootse uitspraken en ambities. Je hebt succes als je tevreden bent met wat je hebt, wat je doet en wie je bent. Het is de kunst om met weinig tevreden te zijn.

Delen: WIN! Een telefonische tuinschetssessie!

Ben je na het lezen van dit interview enthousiast geworden en ben je benieuwd naar de mogelijkheden van jouw tuin? Geweldig nieuws! Sandra wil namelijk graag één persoon blij maken met een telefonische tuinschetssessie. Wil je hier kans op maken? Volg Sandra dan op Instagram en stuur mij een mailtje (info@clairesmission.com). Volgende week dinsdag ontvangt de winnaar een persoonlijk mailtje. 😀

---