Ze is ontzettend creatief en maakt de mooiste vegan gerechten. Ik heb het over Jantien van der Meer, oprichter van De Gewilde Keuken. In dit interview deelt zij hoe het is om een vegan kok te zijn, hoe haar reis eruit heeft gezien, door welke wereldkeukens zij zich laat inspireren en voor welke persoon (dood of levend) zij zou willen koken en waarom. Laat je inspireren! 😀
Wat geeft jou energie? Hoe verwerk je dit in dagelijkse activiteiten? Wat zijn jouw rituelen?
Werken als kok en een eigen bedrijf hebben is geweldig maar ook heel erg intensief voor mijn lichaam en geest, daarom probeer ik voor zoveel mogelijk balans te zorgen. Al lang geleden ben ik begonnen met een dagelijkse meditatiepraktijk en ik doe oefeningen om in mijn lichaam te aarden. Elke ochtend trek ik een engelenkaart en die helpt mij bij het zetten van een intentie voor de dag. Ik krijg energie van reizen maken, door de bossen struinen, spelen met mijn poezenkind Whiskey en mijn werk levert me ook heel veel energie op. Bijvoorbeeld als ik met een team in de keuken weer een prachtige maaltijd voor gasten heb gekookt, als ik een mooie bruidstaart heb gemaakt en die dan aan het bruidspaar presenteer of als ik een nieuw gerecht ontwikkel.
Wanneer en waarom ben je veganistisch geworden? Hoe heeft jouw reis eruit gezien, waar liep je tegenaan en wat kun je aanbevelen of juist niet?
Ergens rondom mijn 24ste besloot ik om vanuit mijn vegetarische levenswijze over te stappen naar het veganisme. Omdat ik tegen het doden van dieren ben voor ons gebruik en een tweede reden is de milieuproblematiek en sociale ongelijkheid die gepaard gaan met de hele wereldindustrie van veehouderij, visserij en gebruik van dieren voor entertainment en onderzoek.
Helaas kreeg ik veel weerstand vanuit mijn directe omgeving en ik voelde mij heel erg geïsoleerd. Mijn ouders dachten dat ik zou radicaliseren, mijn huisarts voorspelde dat ik op deze manier heel ziek zou worden etc. Het was eind jaren ’90 en Facebook bestond nog niet, de hele social media stond in de kinderschoenen.
Van kinds af aan hou ik heel erg van koken. Het veganisme gaf het koken een impuls. Ik heb het altijd veel meer een uitdaging gevonden om puur plantaardig te koken, dus ik kon de keuken in vluchten. Er waren zo oneindig veel mogelijkheden! Ik kon mijn creativiteit daar helemaal in kwijt. Ik had nog wel weinig kennis over hoe bepaalde smaken vervangen konden worden. Een kaasliefhebber ben ik nooit geweest maar ik miste juist de melkzure smaak die in yoghurt en karnemelk zit. En schoenen en tassen, er waren nog geen mooie hippe alternatieven, ik moest in plastic lopen en als jonge vrouw vond ik dat helemaal niet leuk. Op een gegeven moment kocht ik toch weer leren schoenen en tassen en kookte ik weer met zuivelproducten als er gasten waren of voor mijn toenmalige vriendjes. Zeven jaar geleden heb ik daar een punt achter gezet en definitief gekozen voor een straight veganistische levenswijze en daar ligt ook het zaadje van mijn bedrijf De Gewilde Keuken.
Wat ik kan aanbevelen aan beginnende veganisten is om bijvoorbeeld via social media aansluiting te zoeken bij vegan groepen omdat je zeer waarschijnlijk veel weerstand krijgt vanuit je directe omgeving, daardoor kun je je geïsoleerd gaan voelen. Er zijn tegenwoordig ook tal van activiteiten voor en door vegans, het is fijn om daaraan mee te doen als je daar behoefte aan hebt natuurlijk.
Hoe ziet boodschappen doen er voor jou uit?
Met mijn werk als (chef)kok en cateraar doe ik eigenlijk geen boodschappen meer maar zijn het inkopen geworden voor opdrachtgevers en mijn gasten. Ik kook in een natuurvoedingskeuken en daar horen biologisch geteelde ingrediënten bij en fair trade. Ik koop zoveel mogelijk in bij biologisch(dynamische) groothandels, natuurvoedingswinkels en rechtstreeks bij de producent. De beste seitan maak je zelf maar dat is heel veel werk als je een diner voor 50 man hebt, de seitan van Bertyn vind ik de beste.
Heeft jouw keuze voor het veganisme ook invloed gehad op het leven van de mensen en dieren om je heen?
Ja zeker, mijn ouders leven al heel lang als vegetariër maar daar staat nu ook de amandelmelk in de koelkast. En er zijn veel mensen in mijn omgeving die geïnspireerd zijn geraakt en als veganist zijn gaan leven of als vegetariër/flexiveganist of vleeseters die nu veel vaker plantaardig eten.
De liefde en compassie die je als kind hebt voor dieren, waarmee je geboren wordt, die heb ik nooit verloren mijn houding tegenover dieren is niet heel erg veranderd. Waarschijnlijk zullen veel mensen vinden dat ik overdreven zorg voor mijn poezenkind Whiskey, wij gaan bijvoorbeeld samen wandelen en fietsen, Wis in het fietskarretje. Ik laat haar ook niet lang alleen, ik heb een oppasnetwerk. Maar of dit nu vegan eigen is, dat weet ik niet.
Wie is jouw grootste voorbeeld en wat is de belangrijkste les die je van hem of haar hebt geleerd?
Mijn oma. Zij heeft heel hard moeten vechten voor haar bestaan en dat van haar kinderen maar bleef altijd vol vertrouwen en positief. Geen negatieve oordelen over anderen. Ik had nogal een moeilijke puberteit, ik was bijvoorbeeld heel erg tegendraads, ze heeft mij daar nooit om veroordeeld, bij haar kon ik altijd mezelf zijn en dat bracht mij heel veel rust. We hadden ook een heel erg sterke band.
Hoe is het idee voor je onderneming, De Gewilde Keuken, ontstaan?
Als kind wilde ik banketbakker worden en ik had altijd al een passie voor voeding en alle verschillende geuren, kleuren, smaken, texturen. Ik besloot echter om sociologie en internationale relaties te studeren en ik belandde in de wereld van politiek, beleidsmakers en lobbyisten. Maar ik bleef de passie voor koken en gastvrijheid hebben. Op een gegeven moment ben ik op Facebook foto’s van mijn gerechten gaan posten en toen kwam de eerste vraag voor een vegan catering, en daarna nog een, en nog een. Zo is De Gewilde Keuken gegroeid. Op een gegeven moment merkte ik dat ik veel meer energie haalde uit het werken als kok en niet meer uit mijn werk als beleidsadviseur en lobbyist. Ik zegde mijn vaste werkgeverscontract op, volgde een vegetarische en veganistische koksopleiding (VIP Health and Nutrition) leerde zoveel als mogelijk bij in theorie en praktijk. En tot slot stapte ik naar de KvK en richtte De Gewilde Keuken op.
Wat is je missie?
De Gewilde Keuken bewijst dat het mogelijk is om te genieten op een verantwoorde wijze, zonder uitbuiting van mensen, dieren en de natuur.
Ik zet me in voor een duurzame levensstijl zonder dierenleed. Dit vanuit de ahimsa filosofie: vanuit het besef dat alles en iedereen met elkaar verbonden is, heb je eerbied en ontzag voor al het leven.
De Gewilde Keuken gelooft erin dat we samen een economisch model kunnen realiseren dat rechtvaardige, duurzame productie voorstaat, onderlinge banden binnen een gemeenschap versterkt zonder uitbuiting van mensen, dieren en de natuur.
Wat betekent eten voor je en door welke wereldkeukens laat je je inspireren?
Eten is leven en je bent wat je eet. In het creëren van eten en dranken kan ik al mijn creativiteit kwijt. Een speelveld met oneindige mogelijkheden.
Naast mijn kennis van de veganistische voedingsleer & menu-opbouw, specialiseer ik mijzelf in een cross-over tussen verschillende wereldkeukens en voedingsfilosofieën, bijvoorbeeld de Ayurvedische en vedische keuken, macrobiotiek en raw food. De presentatie van de gerechten, snacks en dranken zijn voor mij net zo belangrijk als de smaak en voedingswaarde. Creativiteit is kenmerkend voor mijn gerechten.
Wat is de leukste opdracht die je ooit hebt gekregen?
Ik heb 10 dagen lang voor een hele grote Hindoestaanse bruiloft mogen koken met een fantastisch team van gedreven koks. De opdrachtgever heeft een veganistisch restaurant in Dubai en liet zijn Italiaanse chefkok overvliegen. Ik werd in die week benoemd tot chef de patisserie en was verantwoordelijk voor de planning van de keuken. Het was keihard werken maar wat een fantastisch avontuur. Ik heb zoveel geleerd in die week en ik heb er nog steeds hele mooie zakelijke contacten aan over gehouden.
Stel je mag 1 persoon kiezen voor wie je mag koken (dood of levend) wie zou dit zijn en waarom?
Deepak Chopra. Dat is mijn ‘held’. Hij is wat mij betreft een van de meest invloedrijke spiritueel leiders van de 20e eeuw. Hij heeft het wereldbeeld op het gebied van gezondheid en lichaam-geest enorm veranderd. Zijn filosofie is gebaseerd op de ruim 6000 jaar oude Ayurveda. Ik lees zijn boeken heel erg graag of luister naar zijn podcasts en geleide meditaties. In tijden van stress of verdriet val ik steeds weer terug op zijn boek Leef-Tijd, dat brengt mij zoveel rust en wijsheid. Ik kan het iedereen aanbevelen om dit boek te lezen.
Waar droom je over? Zijn er samenwerkingen waar je op zoek naar bent of open voor staat?
Ik verlang naar een wereld waarin mensen geen schade meer toebrengen aan de natuur en dieren. Qua samenwerkingen zou ik graag De Gewilde Keuken groter later groeien. Ik heb zoveel vraag maar niet de capaciteit. Daarom zou ik heel graag met een andere vegan cateraar/kok samen willen werken en een gezamenlijke productiekeuken willen hebben, waar het ook mogelijk is om workshops te geven.
Heb je tips, do’s en don’ts voor mensen die graag willen overstappen naar een veganistische lifestyle?
Wat ik kan aanbevelen aan beginnende veganisten is om bijvoorbeeld via social media aansluiting te zoeken bij vegan groepen omdat je zeer waarschijnlijk veel weerstand krijgt vanuit je directe omgeving, daardoor kun je je geïsoleerd gaan voelen. Er zijn tegenwoordig ook tal van activiteiten voor en door vegans, het is fijn om daaraan mee te doen als je daar behoefte aan hebt natuurlijk.
Als kok zijnde kan ik natuurlijk tips over voeding geven:
- Eet zo gevarieerd mogelijk, zoveel als mogelijk biologisch en pure producten. Kook vaker met noten, zaden, zeewier, peulvruchten en volle granen in plaats van kant en klare vleesvervangers. Dan zul je je heel energiek gaan voelen en heb je weinig kans op tekorten (tenzij je een verstoring hebt in je spijsvertering). Vitamine B12 krijg je niet binnen dus die moet je altijd supplementeren.
- Zorg ervoor dat je verschillende structuren hebt in je maaltijd, dus naast zachte en knapperige elementen ook iets met een goede bite (kauwfactor).
- Zorg voor de umami smaak in je gerechten. Umami vind je in voeding die een specifieke eiwit bevatten (glutamaat, inosinaat en guanylaat). De meeste dierlijke producten bevatten 1 of meer van deze stofjes. Dus als je plantaardig eet en er niet voor zorgt dat de smaak umami aanwezig is, kun je het gerecht als ‘flauw’ of ‘slap’ ervaren. De smaak umami zit in gefermenteerde producten (zuurkool, kimchi, tempeh, sojasaus, miso), kappertjes, zongedroogde tomaten, (gedroogde) paddenstoelen, tomatenketchup etc.
Stel je mag 3 wensen doen. Welke zouden dit zijn en waarom?
- Een wereld waarin mensen geen schade meer toebrengen aan de natuur en dieren.
- Een ander systeem dat niet gebaseerd is op uitbuiting van mensen, dieren en natuur en waarin je bijna gedwongen wordt om niet vanuit je eigen kracht te leven.
- Dat ik genoeg geld zou hebben om een nieuwe auto voor mijn ouders te kopen en privé zorg zodra ze dat nodig hebben.
Ben je gelukkig?
Ik vind dat ik een vreugdevol en avontuurlijk leven leidt. Van tijd tot tijd ben ik gelukkig maar geluk is geen constante staat waarin je kunt zijn. Het leven is een constante stroom van kalmer en woelig water en hier en daar een storm. Voor mij ligt er de uitdaging in hoe ik frustraties en tegenslag kan gebruiken als positieve ervaringen in mijn leven.
Wat is jouw definitie van succes?
Als je aan het einde van de dag tegen jezelf kunt zeggen dat je echt mooie dingen voor de wereld gedaan hebt. Zoals de Dalai Lama zegt: “betrokken zorg voor en hulp aan anderen is in wezen de weg naar het vinden van je eigen vreugde en een gelukkig leven.” En ik voeg eraan toe: die anderen zijn mensen, dieren en alles wat in de natuur leeft.
Gedeeld: Be the change you want to see in the world.
Voor mij kan het soms voelen alsof ik me inzet voor een verloren zaak, dat ik met de kraan open dweil. Dan helpt Margaret Mead mij, een bekende antropologe, zij schreef:
‘Never doubt that a small group of thoughtful, committed citizens can change the world; indeed, it’s the only thing that ever does.’
Alle sociale revoluties, vernieuwingen en positieve omwentelingen in de menselijke geschiedenis zijn gestart door betrokken mensen en nog nooit door overheden. Wij zijn het die moeten strijden voor de nieuwe wereld waarin mensen, dieren en de natuur met elkaar in vrede leven. Be the change you want to see in the world.
[separator]
