Zeg je antroposofie dan zeg je Margriet Kraan. En dat komt met name omdat ze de mooiste dieren, vrouwen en natuurwezens van wol maakt. Ik vind haar reuze inspirerend en interessant, en ging daarom met haar in gesprek over de antroposofie, de natuur, seizoenen en haar werk. Het resultaat? Een blog artikel gevuld met warmte, inspiratie en ook heel veel tips voor ouders die net zoals ik, thuisonderwijs geven aan hun kinderen. Ik wens je heel veel leesplezier toe!
Het (be)leven van het ritme van het jaar
Toen ik in 2000 in aanraking kwam met het vrije school onderwijs en dus met de antroposofie, kwam ik vooral in aanraking met de bedding van de jaarfeesten ofwel het (be)leven van het ritme van het jaar. Dat ritme, zowel in de natuur als in de mens, ervaar ik als een cyclus. De antroposofie laat me zien dat ieder mens zijn eigen weg heeft — en dat die weg gerespecteerd mag worden, niet als dogma, maar als een levende beweging.
De natuurlijke stroming
Binnen de antroposofie heb je eigenlijk 2 stromingen; de natuurlijke stroming en de kerkelijke stroming. Ik voel mij het meest thuis bij de natuurlijke stroming.
Ik ben katholiek opgevoed door een moeder die zelf protestants gevormd is. Zij was in die zin vrijer dan mijn vader, maar we moesten wel naar de (katholieke) kerk. Als kind en als puber ging het kerkbezoek langs mij heen, ik vond de kaarsjes en lichtjes mooi in de kerk, dat was het eigenlijk. En ik kon niet begrijpen dat er A werd gezegd in de kerk en dat er buiten de kerk B werd gedaan. Ik denk dan nu bijvoorbeeld aan een Bijbelse stelling: Heb uw naasten lief, gelijk uzelve.
Hoe mooi zou het zijn als mensen écht leren om van zichzelf te gaan houden, en dat vervolgens kunnen uitdragen in hun omgeving. Ik heb daar nauwelijks iets van gezien en helaas niets van meegekregen van huis uit.
Van de kerk en en het kerkelijke heb ik al vrij jong afstand genomen.
Voor mij is het zo dat alle jaarfeesten die in de loop van de eeuwen een kerkelijke inslag hebben gekregen het overduidelijk is dat die hun oorsprong hebben in het vieren of eren van de wisselingen in de natuur.
Mijn hart gaat aan bij de levende verbinding met de seizoenen, de aarde, en het ritme van het leven, en dus het ritme van de natuur. De natuur is mild en oordeelloos en altijd aan verandering onderhevig, maar altijd binnen een cyclus, binnen een ritme.
Ik geloof in een zachte, vrije manier van groeien
Vanuit binnenuit. Zonder dwang vanuit een gemeenschap. Ik ben geen aanhanger van het christelijke geloof, maar je kan mij ook niet onderbrengen in het Keltische geloof, ook ben ik geen heiden/pagan te noemen of antroposoof. Daarnaast begrijp ik echt heel goed dat de mens de behoefte heeft om dingen te kunnen plaatsen om te kunnen begrijpen wat ze ervaren of zien.
Ik zoek mijn eigen weg binnen de mij gegeven mogelijkheden, binnen grenzen en begrenzingen. Antroposofie kijkt naar het leven in samenhang met de natuur en haar ritmes en dit aspect boeit mij mateloos. Ook de bekende hoofd-hart-handen (denken-voelen-doen) uitspraak sluit aan bij mijn belevingswereld.
Iets wat door mensenhanden is gemaakt vanuit bezieling, vanuit een verlangen, draagt voor mij zoveel waarde in zich, dat ik dat graag begeleid en door wil geven in workshops.
Omhulling en veiligheid
De basis in mijn moederschap is “bedding geven” geweest: omhulling en veiligheid. De vrije school en de antroposofie, heeft mij hierin zeker geholpen. Het volgen van het ritme van het jaar. Het vertrouwen op het kind zelf, in plaats van mij te laten leiden door wat de overheid/het schoolsysteem vindt wat een kind op een bepaalde leeftijd zou moeten leren/weten.
Boekentips
Hoewel ik zelf geen lezer ben, heb ik het Seizoenen knutselboek van Petra en Thomas Berger van voor tot achter gelezen en veel gebruikt. Ook heb ik erg veel steun gehad aan Kinderziekten, oorzaak en behandeling van Michaëla Glockler, Karin Michael en Wolfgang Goebel. Erg interessant toen het aan de orde was, zoveel jaar geleden! Kind van negen van Hermann Koepke. En natuurlijk: Natuurwezens van Rudolf Steiner.
Mijn liefde voor wol
De beeldjes die ik van wol maak, zijn ontstaan doordat ik 20 jaar geleden de juf ging helpen met het maken van een seizoenstafel. De juf was een zij-instromer in de antroposofie en had nog helemaal niets. Toen ben ik voor het eerst met wol gaan werken, het internet stond in de kinderschoenen en ik haalde wat technische inspiratie uit de plaatselijke bibliotheek. Omdat ik in een burn-out zat en ik behoefte had aan omhulling en zachtheid, ontstonden er vanzelf allerlei baby’tjes in holletjes, moeders en kinderen en vele jaren later krachtige vrouwen.
De seizoenen zijn een grote inspiratiebron, de natuur-jaarfeesten helpen me om vorm te geven aan wat er niet met woorden gezegd kan worden (door mij).
Natuurlijk heb ik ook Maria Jozef en het kindje Jezus gemaakt, en de herders en de schaapjes, maar pas toen ik de oogst ging verbeelden in de herfst of bijvoorbeeld de groeikracht van de lente, of het uitbundige van de zomer, toen vond ik mijn grote drijfveer en kwam ik meer thuis in mezelf.
Ook de natuurwezens/elementenwezens waar Steiner over vertelt, hebben mij weer aangezet tot het bestuderen van de elementen vuur, water, lucht en aarde.
De natuurwezens nodigen mij uit tot kijken, tot voelen, tot herinneren.
De beeldjes die ik maak worden gevormd uit wol. Voor de stevigheid gebruik ik ook aluminiumdraad en pijpenragers.
Diervriendelijk
Het liefst koop ik mijn wol bij kleine ondernemers met liefde voor het vak/ het schaap. En dat kan gelukkig nog steeds in Nederland, op markten en festivals.
Vilten met kinderen
Hoe ik voornamelijk zelf vilt, wat droogvilten wordt genoemd, is ook al geschikt voor kinderen vanaf ongeveer 8 jaar. En dan wel onder begeleiding van een volwassene, met name vanwege de scherpe viltnaalden, waar je jezelf erg mee kan prikken.
Maar weet wel: voor het vilten op deze manier is aandacht en concentratie nodig en niet ieder kind kan dat evengoed opbrengen.
De nat-vilttechniek (die ik ook wel gebruik) is voor jongere kinderen, vanaf 4 jaar een geschikte en veiligere optie, waarbij ze ook de kans krijgen om met water en zeep te kliederen. Het mooie aan natvilten is dat de kindjes kunnen ervaren en dus voelen hoe de wol onder hun handjes van vorm en structuur verandert.
Petje Af
Petje Af is een platform waar ik een eigen pagina heb. Mensen kunnen via een abonnement kennis en informatie opdoen om hun eigen beeldjes te maken. Dat kan een Draak zijn of een klein gevilt baby’tje, te veel om op te noemen. Juist mensen die zelf al aan de slag zijn gegaan of eens een workshop bij me hebben gedaan worden lid.
Ik leg via atelier updates of tutorials uitgebreide tips en tricks uit. Soms laat ik zien waar ik mee bezig ben, wat er op mijn werkbank ligt en hoe ik een en ander aanpak. Met fouten en al, want ik ben ervan overtuigd dat een ander daar weer van kan leren. Ook omdat er overal op het internet veelal de “successen” gevierd worden wil ik ook de andere kant laten zien. Ik bedoel dus de menselijke (feilbare) kant, want we zijn allen een mens, en we zijn hier op aarde nu juist deze kunst van het mens-zijn aan het leren en bestuderen.
Petje Af is js trouwens géén must voor thuisonderwijs ouders die kiezen voor Waldorf onderwijs en daarmee ook voor antroposofie. Voor deze ouders zou ik aanraden om op internet, social media (er zijn ook speciale antroposofie groepen) of boekjes kleine creatieve projecten te ondernemen met de kinderen. Samen iets maken en het kind er bij betrekken heeft enorm veel impact op de beleving van een seizoenstafel bijvoorbeeld.
Wijsheden en tips voor (thuisonderwijs) ouders
- Vertrouw op het ritme van je kind.
- Elk kind groeit in zijn eigen tempo. Het is goed om los te laten dat alles precies volgens een schema moet gaan. Luister naar wat je kind nodig heeft. Maak ruimte voor creativiteit en spel.
- Leren bestaat niet alleen uit boeken. Met je handen werken, knutselen, buiten zijn en verhalen vertellen, voedt de ziel en maakt leren levendig.
- Wees geduldig met jezelf en je kind. Er zijn dagen dat het niet lukt, en dat is oké. Rust en mildheid maken de basis veilig.
- Zoek de verbinding met de natuur. Natuurwezens, seizoenen, rituelen – ze helpen om het grote verhaal van het leven te ervaren en bieden houvast.
- Wees een voorbeeld in verwondering. Laat zien dat jij ook nieuwsgierig bent, dat je ook fouten maakt en steeds iets nieuws leert.
Heb je ook zo genoten van dit interview met Margriet Kraan? En is er nog een vraag die je aan haar zou willen stellen over bijvoorbeeld de antroposofie? Of wil je je eigen kennis op het gebied van antroposofie of het werken met wol delen? Deel het dan gerust in een reactie onderaan dit blog artikel.
