Vegan

Ze is plantaardig diëtist en inspireert dagelijks meerdere mensen via haar social media en podcast om voor een plantaardig voedingspatroon te kiezen. In dit interview laat Lobke Faasen zien hoe een vegan lifestyle eruit ziet en ook hoe jij de switch kunt maken én vertelt ze openhartig over haar eigen leven inclusief struggles. Ben je daarnaast benieuwd naar haar gratis minitraining Plant Based Jumpstart? Je leest het allemaal in dit interview. Heel veel lees plezier!

Wat geeft jou energie? Hoe verwerk je dit in dagelijkse activiteiten?

Het geeft mij heel veel energie als ik reacties krijg van volgers waarin ze aangeven dat mijn content of hulp ze op de één of andere manier heeft geholpen om duurzamer en/of gezonder te leven. Of dat nou iemand is die een recept van mij maakt, een podcast van mij luistert of n.a.v. een artikel, video of online training van mij tot een bepaald inzicht is gekomen; dat zijn de momenten dat ik de energie letterlijk door mijn lijf voel stromen en weet waar ik elke dag voor opsta.

Wanneer en waarom ben je veganistisch geworden? Hoe heeft jouw reis eruit gezien?

Dat is een lang verhaal. Op mijn 13de ging ik veel nadenken en lezen over de wereld waarin wij leven. En zo kwam ik tot de ‘ontdekking’ dat er een klimaatprobleem was en dat de vleesindustrie daar een enorme rol in speelde. Toen ik ook nog de connectie ging maken tussen het dier op mijn bord en het dier waar ik zo van hield was de stap naar vegetariër heel snel gemaakt. Ik was toen zo’n 14 jaar.

Ik vond het emotioneel heel lastig om mij te verhouden tot alle kennis die ik tot mij nam over de bio-industrie en het klimaatprobleem. Maar tegelijkertijd voelde ik mij wel een soort van verplicht om dit te weten, ik vond (en vind) dat ik niet moet wegkijken. Een andere interesse die ik op die leeftijd ontwikkelde was (gezond) eten.

De drang om zo gezond en eco-positief mogelijk te willen eten, en om mij heen zien dat zo veel mensen met hun oogkleppen op door het leven gingen leidde tot een depressie en anorexia. In een half jaar tijd viel ik 35 kilo af: van 85 kg naar 50 kg (bij een lengte van 183 cm) en voelde ik mij vanbinnen leeg en was de lust om te leven bijna weg.

Gelukkig heeft het (uiteindelijk) ook tot mooie dingen geleid. De interesse in en obsessie over gezond eten, leidde er toe dat ik op mijn 17de voeding en diëtetiek ging studeren. Deze stap heeft mij echt uit de depressie getrokken. Ik ontmoette nieuwe mensen met dezelfde interesses als ik en volgde een opleiding die ik ontzettend leuk en leerzaam vond. De anorexia was nog zeker niet weg, maar de levenslust kwam wel langzaam aan weer terug en zo klom ik langzaam aan uit de depressie. Het klinkt heel gek om nu zo te zeggen, maar ik ontdekte dat het leven ook leuk kon zijn. Uiteindelijk heeft het tot ongeveer mijn 19de geduurd tot ik ook de eetstoornis helemaal achter mij kon laten.

In het laatste jaar van mijn studie, tijdens mijn stage, kwam ik via een diëtist op de website nutritionfacts.org van arts Michael Greger. Door hem werd mijn interesse gewekt in de vele voordelen van een plantaardig voedingspatroon en langzaam begon ik zelf de transitie te maken naar een plantaardig voedingspatroon. In eerste instantie zette ik dus die stap omdat het gezonder is voor mij als individu.

Toen ik al enige tijd plantaardig at, ontdekte ik pas welke impact de zuivel- en ei-industrie heeft op de planeet en de dieren. Pas later werden de dieren en een toekomstbestendige planeet dus belangrijke argumenten om mij volop in te gaan zetten om dit voedingspatroon de norm te maken.

Hoe ziet boodschappen doen er voor jou uit?

Ik ben zo’n type wat bijna elke dag even naar de supermarkt loopt, ik heb dus geen dag dat ik grote inkopen doe. We (ik en mijn vriend) maken veel smoothies en salades, dus groente en met name fruit lijkt hier af en toe wel te verdampen. Dat is dan ook wat ik het meeste inkoop. Verder heb ik altijd sojamelk en sojayoghurt, peulvruchten, tofu, tempeh, (zoete) aardappelen en volkoren graanproducten zoals spelt en quinoa op voorraad. Mijn vriend eet nog wel eens een vleesvervanger, dus die koop ik voor hem zo’n 2 á 3 keer per week. En natuurlijk gaat er op  zijn tijd ook iets ongezond lekkers mee. De vegan Ben & Jerry’s is bij ons favoriet. Verder let ik er steeds meer op of producten biologisch zijn. Ik weet dat dit een ontzettend belangrijke stap is voor zowel het behoud van biodiversiteit als mijn eigen gezondheid, maar in mijn reguliere supermarkt is het aanbod nogal beperkt. Met name voor verse groente en fruit. Ik zoek eigenlijk nog een bedrijf wat biologische verse groente en fruit bij mij aan huis kan bezorgen.

Heeft jouw keuze voor het veganisme ook invloed gehad op het leven van de mensen en dieren om je heen?

Jazeker! Doordat ik de keus heb gemaakt om eerst vegetarisch en later geheel vegan te gaan eten zijn mijn ouders ook veel minder vlees, zuivel en eieren gaan eten. Met name mijn moeder die zeker 70% plantaardig eet. Ook mijn eigen vriend – die aan de start van onze relatie echt behoorlijk veel vlees, zuivel en eieren at – eet inmiddels plantaardig. Daarnaast zijn er een heleboel andere mensen in mijn omgeving die ik puur door te leven zoals ik leef en er vol enthousiasme over te vertellen ook meer plantaardig zijn gaan eten. Bijna wekelijks krijg ik wel berichtjes van mensen uit mijn omgeving waarin ze vertellen te willen stoppen met vlees, ook eens een vleesvervanger hebben geprobeerd of een vegetarisch kookboek hebben gekocht.

En ja, ook mijn hond Noah moest er aan geloven. Ze is een chihuahua van  9 jaar die zeker 7 jaar reguliere brokken heeft gegeten. Toen ik een paar jaar terug bij een lezing belandde van dierenarts Andrew Knight over huisdieren plantaardig laten eten, werd mijn interesse gewekt. Lisette Kreischer – die haar hond al jaren vegan laat eten – heeft mij verder geleerd over plantaardig eten voor honden (fun fact: Noah staat met een       mooi portret in Lisettes boek Dog Eat Plants wat ergens eind dit jaar uitkomt). Ik besloot te starten met de brokken van Yarrah en goed in de gaten te houden hoe ze er op zou reageren. Maar ze vond het duidelijk hartstikke lekker en haar vacht werd zelfs iets mooier. Dus ik ben nooit meer terug gegaan en zie dat ook niet snel gebeuren.

Je bent plantaardig diëtist. Kun je hier wat meer over vertellen?

Ik vind dat diëtisten veel holistischer zouden moeten kijken naar de dieetadviezen die worden gegeven. Met holistisch denken we vaak aan andere leefstijlfactoren meenemen (wat ook zeker belangrijk is), maar ik heb het vooral over de impact van een dieetadvies op het gehele ecosysteem. Het is gewoon simpelweg niet in lijn met de wetenschappelijke consensus om een dieetadvies te geven met veel dierlijke producten. En toch gebeurt het nog volop. We weten al lang dat een (meer) plantaardig voedingspatroon beter is voor de gezondheid van mensen en – en dit is heel belangrijk – een cruciale stap is voor een toekomstbestendige planeet. De beroepsgroep diëtisten (of breder: de gehele gezondheidszorg) speelt wat mij betreft een sleutelrol om die transitie in de maatschappij in gang te zetten. Echter, op dit moment zitten ze die transitie vooral in de weg. Een plantaardig voedingspatroon wordt gezien als een voedingspatroon vol tekorten, terwijl het een voedingspatroon is vol verrijkingen. Dus daar probeer ik nu een gamechanger in te zijn. Ik wil voor consumenten een betrouwbare evidence based resource zijn om ze te helpen vol zelfvertrouwen een plantaardig voedingspatroon aan te nemen. En daarnaast wil ik naar de gezondheidszorg een signaal afgeven dat zij een belangrijke rol spelen in deze cruciale transitie en dat deze transitie ook nog eens volledig in lijn is met de wetenschappelijke consensus om de gezondheid van mensen te verbeteren en het klimaatprobleem aan te pakken.

Hoe ziet een goed gezond plantaardig dieet er uit?

In de basis bestaat een gezond voedingspatroon uit groente en fruit. Hoe je ook eet, dat moet altijd aan de basis staan. Dit vul je aan met zetmeelrijke producten zoals zoete aardappel en volkoren graanproducten, eiwitrijke producten zoals peulvruchten, tofu of tempeh en vetrijke producten zoals noten, zaden, pitten en avocado. Daarnaast is het belangrijk om te suppleren met vitamine B12. Niet omdat het een vitamine is van dierlijke oorsprong (wat vaak wordt gedacht), maar omdat de micro-organismen die vitamine B12 aanmaken steeds minder in de bodem en oppervlaktewater voorkomen en doordat we ze van de planten afspoelen wanneer groente en fruit worden gewassen. De dieren die worden gegeten krijgen zelf ook een vitamine B12 supplement, anders zouden ze ook een B12 tekort oplopen.

Kun je iets meer vertellen over je Plant Academy?

Ik merk dat veel mensen bang zijn om tekorten op te lopen als ze dierlijke producten laten staan of dat ze wel weten dat het kan maar niet zo goed weten hoe dan. Daarvoor heb ik de Plant Academy in het leven geroepen. Het wordt een plek waar voor diverse doelgroepen een online training is te vinden over hoe je in die specifieke situatie volwaardig plantaardig kan eten. Zo heb ik inmiddels een training online staan genaamd Plant Based Juniors, waarin ik deelnemers alle ins en outs leer over kinderen volwaardig plantaardig te laten eten. Daarnaast heb ik net een online training gemaakt genaamd Eat The Rainbow, waarin ik mensen leer hoe ze dagelijks moeiteloos 1 kilo groente en fruit binnenkrijgen.

Heb je tips voor andere vegans die graag een vegan onderneming willen oprichten?

Just do it, maar echt! Je zal allerlei blokkades tegenkomen, maar voor de praktische blokkades komen vanzelf oplossingen en de mentale blokkades zijn geweldig voor je persoonlijke ontwikkeling. En de wereld en de dieren hebben jouw idee zo ontzettend hard nodig! Denk daarnaast ook niet dat het idee waar je mee begint het idee is wat er uiteindelijk moet komen en waar je altijd aan moet blijven vasthouden. Ooit werkte ik als diëtist in reguliere huisartsenpraktijken, nu ben ik een plantaardige diëtist die veel meer bezig is met content creatie, het ontwikkelen van online trainingen en spreken voor groepen. Een onderneming is dynamisch en je mag op basis van je intuïtie kijken wat je wel en niet wilt doen.

Waar droom je over? Zijn er samenwerkingen waar je op zoek naar bent of open voor staat?

Het allermooiste zou natuurlijk zijn als mijn werk overbodig is. Dat iedereen gewoon op de hoogte is van de vele voordelen van een plantaardig voedingspatroon en dat dit dieetadvies de norm is in de gezondheidszorg. Maar zolang dat niet het geval is droom ik er vooral van om heel veel mensen te mogen inspireren de transitie naar een plantaardig voedingspatroon te maken. En dat ze die stap dan ook vol vertrouwen zetten, vertrouwen in zichzelf en in de volwaardigheid van de voeding.

Stel je mag 3 wensen doen. Welke zouden dit zijn en waarom?

Allereerst dat we een maatschappij hebben waarin de grenzen van Moeder Natuur worden gerespecteerd. Ten tweede zou ik wensen dat dieren niet langer worden gezien als product of entertainment die hier zijn voor ons. Dieren zijn dieren, die we moeten respecteren voor wat ze zijn.

Tot slot zou ik het de maatschappij gunnen dat we allemaal met meer vertrouwen en minder wantrouwen in het leven staan. Een beetje een wereld waarin we de principes uit het laatste boek van Rutger Bregman leven: de meeste mensen deugen. Een maatschappij die is ingericht op de 99% die deugt lijkt mij veel mooier dan de huidige maatschappij met veel wantrouwen omdat er 1% is die niet deugt.

Ben je gelukkig?

Ik heb veel plezier in mijn werk en heb een heel goed leven waarin ik absoluut niet mag klagen. Maar ik maak er ook geen geheim van dat ik dagelijks depressieve gedachten heb. Dan voel ik mij verdrietig om hoe we met de dieren omgaan, zie ik de toekomst somber in of doet het mij pijn dat er zo veel mensen zijn die met hun oogkleppen op door het leven gaan. Tegelijkertijd maakt het mij weer strijdlustig en weet ik waarom het belangrijk is om op te blijven komen voor mijn idealen.

Tijdens mijn puberteit was ik echt ongelukkig en was ik de levenslust kwijt. Die voel ik vandaag de dag echt wel elke dag stromen. Maar dat neemt niet weg dat de situatie waarin de aarde zich verkeert en de pijn die wij de dieren aandoen een last is die ik elke dag voel en elke dag dat ik leef een rauw randje geeft, hoe mooi die dag ook was.

Wat is jouw definitie van succes?

Je kan natuurlijk succesvol zijn op meerdere manieren, maar we denken vaak aan zakelijk succes bij deze vraag. En dit wordt dan al snel gekoppeld aan veel geld en een goede baan. Nou vind ik het prima als iemand veel geld verdient en een goede baan heeft, maar het wordt lelijk als dit wordt bereikt over de rug van een ander, de dieren of Moeder Natuur. Ik snap overigens wel dat hier compleet vrij van zijn ook behoorlijk uitdagend is in de wereld waarin wij leven.

Delen: Gratis minitraining Plant Based Jumpstart

Wie geïnspireerd is om meer plantaardig te eten, zou ik willen uitnodigen om mijn gratis minitraining Plant Based Jumpstart te volgen. Daarnaast zou ik iedereen willen uitnodigen om mijn podcast (Lobkes Podcast) te beluisteren. Hierin praat ik met allerlei gasten die op hun eigen manier hun bijdrage doen aan een duurzamere, bewustere wereld. We worden dagelijks overspoeld met zo veel ellende en negativiteit dat het fijn is even in je bubbel te kruipen en te ervaren wat voor positieve bewegingen er eigenlijk allemaal gaande zijn in de maatschappij!

Welke vraag zou jij aan Lobke Faasen willen stellen?

Wat een eer! Ik mocht Kayleigh Lee-On van poppysmic interviewen en wat een lieve, zachte en inspirerende vrouw is zij! In dit interview verteld ze meer over poppysmic, een prachtig nieuw vegan chocolademerk. Ook deelt ze haar tips voor het beginnen met een vegan lifestyle en nog veel meer. En… Ik deel mijn mening over deze yummie chocolade. Heel veel lees plezier!

Wat geeft jou energie? Hoe verwerk je dit in dagelijkse activiteiten? Wat zijn jouw rituelen?

Praten met familie en vrienden. Het klinkt raar, maar daar kan ik heel enthousiast en energiek van worden. Ik vind het enorm fijn om bij mensen te zijn waarvan ik houd en om te weten wat er in hun leven speelt. Ik houd van samen lachen, eten, geluk en verdriet delen. Het is zo puur.

Ondanks dat ik echt een gewoontedier ben, heb ik niet echt rituelen. Ik probeer wel iedere dag dankbaar te zijn en te visualiseren wat ik graag zou willen voor die dag en op lange termijn. Daarbij denk ik dan onder andere aan hoe ik beter kan connecten met mensen waarvan ik houd en hoe ik meer voor hen kan betekenen.

Wanneer en waarom ben je veganistisch geworden? Hoe heeft jouw reis eruit gezien, waar liep je tegenaan en wat kun je aanbevelen of juist niet?

Rond mijn twintigste at ik twee jaar vegetarisch. Door ernstig B12 tekort adviseerde mijn huisarts weer vlees te gaan eten. Hij had natuurlijk moeten adviseren om te suppleren. Little did I know, dus volgde ik zijn advies. Achteraf heb ik daar veel spijt van, maar misschien was ik nu geen veganist als ik deze weg niet had afgelegd. Ik ben in maart (2019) veganistisch geworden. Mijn zoontje Fynn van drie jaar bleek allergisch te zijn voor koemelk. Ik ben toen op zoek gegaan naar informatie over koemelk en de productie van koemelk. Tijdens die zoektocht kwam ik verschrikkelijke beelden en informatie tegen over het leed dat schuilt achter koemelk. Als moeder en vrouw kan ik deze feiten niet negeren. Ik heb zelf borstvoeding gegeven en soms in de nacht ook gekolfd. Het is onterecht als ik nu zeg dat ik mij kan voorstellen hoe het moet zijn voor melkkoeien, gezien ik maar een fractie van mijn leven (2-3 jaar) borstvoeding heb gegeven en het ook nog aan mijn eigen kind vrijwillig kon geven. Ik heb op hetzelfde moment nog besloten om meteen veganistisch te gaan eten. Gewoon meteen de knop omgezet. Veel mensen in mijn omgeving begrepen niet hoe ik zo abrupt kon veranderen. Ook krijg ik weleens de vraag: “Maar Kayleigh mis je dit niet of dat niet?”. Ik ben vegan voor de dieren en handel vanuit mijn gevoel. Als dierenleed je ooit diep heeft geëmotioneerd, dan kun je niet meer terug. Dat betekent dat ik dieren ook heel anders ben gaan waarderen en zien, waardoor ik ook niet naar bepaalde gerechten verlang. Ik zou nooit meer dieren kunnen zien als voedsel.

Hoe ziet boodschappen doen er voor jou uit?

Ik maak vaak een boodschappenlijstje in de app Listonic, maar kan ook wel goed dingen onthouden. Dus vaak komt het erop neer dat ik in mijn hoofd een lijstje bijhoud, maar Listonic is een heel handige app die ervoor zorgt dat je samen met iemand anders hetzelfde boodschappenlijstje kan aanvullen of wijzigen. Soort van Google Drive, maar dan nog simpeler. In het begin was het als newbie veganist even zoeken en veel vragen stellen aan andere veganisten. En ondanks dat ik wel een boodschappenlijst bijhoud, ben ik best een impulsieve koker. Daardoor kies ik vaak ter plaatse wat ik die dag wil eten. Ik heb wel wat favorieten, ben dol op de linzenburgers van de AH, de kipstuckjes van De Vegetarische Slager en de krokante schnitzels van Vivera. Die kun je vrijwel overal kopen. Maar ik kook daarnaast ook vaak sojabonenstengels, curry, tofu ofcourse, dahl en bonenschotels. Ik maak meestal Surinaamse, Chinese, Nederlandse, Italiaanse en Indiase gerechten. Ik merk dat ik nog zoveel moet leren en er nog een hoop lekkere veganistische opties zijn. Zo gaf een veganistische vriend van mij een tijdje geleden zijn eigen recept voor een bonenburger. Dat moet ik dus nog steeds uitproberen! Het lijkt mij zo fijn om steeds puurder te gaan eten, maar met twee kleine kids merk ik toch dat ik daar niet de tijd voor neem. Dus we hebben afgesproken om een keer gezellig samen vegan burgers from scratch te gaan maken!

Heeft jouw keuze voor het veganisme ook invloed gehad op het leven van de mensen en dieren om je heen?

Ongetwijfeld! Mijn kinderen worden nu veganistisch opgevoed. Mijn familie houdt ook heel veel rekening, waardoor we altijd tijdens feestjes wel lekkere vegan snacks hebben. Zo vroeg mijn zus ook wat ze voor ons kon kopen en voorbereiden voor haar housewarming. Dat er zoveel begrip is, is zo enorm fijn! Ik vind het bijvoorbeeld ook leuk om te horen dat mijn zusje een vegan dag heeft ingelast. Zo zo zo trots op haar!

Je bent de oprichter van poppysmic. Hoe is het idee hiervoor ontstaan?

We wilden goede vegan varianten hebben op bepaalde producten, waaronder melkchocolade voor kinderen. Doordat ik zelf mijn hele leven een koemelkallergie heb (alhoewel ik niet meer geloof in een allergie maar gewoon in dat het niet bestemd is voor ons als mens om borstvoeding van een koe te drinken), wist ik welke ingrediënten en dus producten moest uit sluiten. Alleen bleef daardoor niet echt veel over wat betreft de chocolade. We probeerden dus eerst pure chocolade te geven aan mijn zoontje. Dat was alles behalve een succes. En dan heb je nog wel vegan chocoladerepen, alleen zijn die vrij saai voor een jongen van drie. Zoals met Pasen. Bij binnenkomst van een supermarkt staren de paashazen en de paaseieren mijn zoontje aan. Dan is het als ouder heel pijnlijk om te weigeren. Ik vroeg mij ook direct af: hoe kan het dat er nog geen enkele leuke chocoladevorm is voor vegan kinderen? Vanuit die gedachte is poppysmic ontstaan. Tijdens iedere nieuwe vorm en mal vragen we aan onze grootste criticus, onze zoon, wat hij ervan vindt. Voor de lancering van de webshop hebben we ook een testpanel samengesteld bestaande uit een aantal veganisten. Zo konden we goed kijken naar de wensen en ontvingen we goede feedback. Onze webshop is in juni gelanceerd met een aantal verschillende chocoladevormen voor kinderen en volwassenen. We hebben al heel leuke reacties ontvangen van veganisten en moeders waarvan hun kinderen geen koemelkeiwit of lactose kunnen verdragen. Dat raakte mij diep, omdat dat ook de reden is waarom wij ook ons merk zijn gestart; iedereen moet weer lekkere en eerlijke chocolade kunnen eten.

Melkvrije chocolade, heerlijk! Hoe is het recept ontstaan? Was het lastig om de juiste receptuur te ontwikkelen?

We hebben veel fabrikanten benaderd en veel gesproken over wat wij belangrijk vonden. Doordat we zelf chocoladeliefhebbers zijn vanaf dag één, wisten wij welke smaak we wilden, namelijk de smaak van echte melkchocolade maar dan zonder de melk. En dat was nogal tricky. Het lijkt heel simpel, maar je moet toch voorkomen dat er een bepaalde nasmaak is die zodanig afwijkt van wat consumenten gewend zijn. Ik wilde absoluut niet een mint of bitter nasmaak. Dus na veel proeven (hè, wat vervelend!), hebben we gekozen voor een subtiele smaak waar de kracht van cacao goed te proeven is. Ook hebben wij gekeken naar de bite, de kwaliteit en de textuur van de chocolade.

Wat maakt poppysmic uniek?

In onze slogan vind je het antwoord op deze vraag: ‘Het is alleen lekker als het eerlijk is!’. Chocolade gaat niet alleen over smaak, maar ook over mensen, dieren en het milieu. We kijken dus naar alle details binnen het proces. Onze chocolade moet niet alleen eerlijk zijn in de productie, maar ook de verpakking moet eerlijk zijn. Wij gebruiken daarom veganistische stickers en volledig composteerbaar en natuurlijk afbreekbaar opvulmateriaal voor in de verzenddozen. Ook zijn onze pakbonnen geprint op 100% gerecycled papier, maken wij klimaatneutraal shoppen mogelijk bij het afrekenen en gebruiken wij uitsluitend recyclebare verpakkingen en FSC gecertificeerde verzenddozen. Poppysmic is ook uniek in dat het een vegan chocolademerk is dat zich met name richt op kinderen. Wij vinden dat kinderen geen chocolade moeten maken voor kinderen. Daarom komt onze cacao van Cocoa Horizons boeren. Cocoa Horizons Foundation is een non-profit die zich bezighoudt met drie belangrijke pijlers: productiviteit, milieu en gemeenschap. De cacaoboeren krijgen uitgebreide trainingen om hun productie, snoeitechnieken, schaduwcontrole en oogstmomenten te optimaliseren. Ook krijgen zij informatie over welke maatregelen zij kunnen treffen als gevolg van de klimaatveranderingen. Doordat de cacaoboeren duurzamer en effectiever produceren met deze kennis, hoeven hun kinderen niet mee te helpen. Cocoa Horizons verbiedt ook kinderarbeid en richt zich op het ’empoweren’ van vrouwen. Als ondernemende vrouw met een behoorlijk feministische kijk op het leven kan ik dat alleen maar toejuichen!

En de figuurtjes, zo leuk! Kun je hier wat meer over vertellen?

Ik wist meteen dat kinderen chocolade zoals in de vorm van dierenfiguren (Dierenvriendjes) of smileys (Gekke bekjes) te gek zouden vinden. Mijn 3-jarig zoontje vond repen namelijk nooit lekker en chocoladevormen wel. Vanuit die gedachte ben ik gaan nadenken wat we in ons assortiment moesten opnemen. Ik ben enorm trots dat we als startup al een bescheiden collectie aan vegan chocoladevormen kunnen aanbieden!

Kun je wat meer vertellen over jullie toekomstplannen en ideeën?

We willen met de feestdagen en met name Sinterklaas gaan uitpakken. De exacte plannen daarvan kan ik helaas nog niet delen, maar het wordt echt zo leuk en lekker. Voor volwassenen en kinderen! We hebben sinds kort ook hazelnootrepen waar ik zelf echt helemaal gek van word zodra ik ze zie en proef. En ik zou heel graag in de toekomst met meer smaken en vullingen willen gaan experimenteren.

Zijn er samenwerkingen waar je op zoek naar bent of open voor staat?

Ja, absoluut. Ik ambieer samenwerking met gepassioneerde vegan brands en bedrijven, zodat we een grotere doelgroep kunnen bereiken en meer consumenten kunnen inspireren om een veganistische levensstijl aan te nemen.

Heb je tips voor andere vegans die graag een vegan onderneming willen oprichten?

Mijn lieve zus Véronique, ik noem haar Moei, vertelde eens over een workshop van Remco Claassen die ze had gevolgd op haar werk. Remco zei dat je je als mens moet afvragen waarvan je staart gaat kwispelen. Nadat ze dit aan mij vertelde, dacht ik: er is geen betere tip dan dit, toepasbaar op heel je leven! Het is zo simpel; kijk diep in je hart, zonder meningen van anderen, zonder te denken aan financiën, zonder te denken aan beren op de weg en stel jezelf dan die vraag. Ik geloof namelijk dat als je gepassioneerd bent en 100% voor een onderneming gaat, geen droom te groot is. Daar begint het. Die lange dagen en emotionele of financiële struggles zijn alleen te overleven als je ergens passie voor hebt.

Wie is jouw grootste voorbeeld en wat is de belangrijkste les die je van hem of haar hebt geleerd?

Jim Kwik heeft helemaal niets met veganisme te maken, maar hij laat wel zien hoe een brein werkt en hoe je daar zelf invloed op kunt uitoefenen. Nu besef ik mij ineens dat hij toch wel een link heeft, omdat gedragsverandering juist alles te maken heeft met veganisme en dus ook het brein. Ik raak altijd geïnspireerd van gedragsbeïnvloeding, omdat je daarmee feitelijk alles kunt bereiken. Met je brein kun je ook allerlei emoties en gedrag stimuleren of juist deactiveren. Ik geloof ook dat je leven door jezelf is gevormd en dat het allemaal is begonnen met je eigen kijk op de wereld.

Wat is het mooiste boek dat je ooit gelezen hebt en waarom is juist dat boek je bij gebleven?

Gebr. van Ted van Lieshout heb ik gelezen toen ik mijn master volgde. Tijdens het vak Jeugdliteratuur stond dat boek op de leeslijst. Dat verhaal heeft nooit mijn hart verlaten om meerdere redenen. Ik heb op jonge leeftijd ook iemand verloren. Dat had een behoorlijke impact op mijn eigen leven. Eigenlijk heb ik daar tot op heden nog last van, maar het is wel één van de oorzaken geweest waarom ik zo gevoelig ben. En Ted omschrijft homoseksuele gevoelens als geen ander, zo prachtig verwoord! Ook heb ik een enorm hechte band met mijn zussen en kan ik dus ieder verhaal met siblings waarderen.

Ooit had ik ook een boekje met gedichten en teksten van oorlogsweduwen. Dat boekje zit ergens in een doos op zolder, omdat ik dit na de verhuizing (van twee jaar geleden, I know!) nog niet eruit heb gehaald. Helaas weet ik daarvan niet de titel. Die teksten uit dat boekje raken 10.000 zielen met enkele woorden. Bijzonder mooi geschreven door de vrouwen zelf!

Ik houd van diepe emoties waar ook het verhaal je eigen leven verrijkt. En ik probeer vaak boeken te lezen met onderwerpen die juist ver van mij afstaan, zodat ik anderen beter leer begrijpen. 

Heb je tips, do’s en don’ts voor mensen die graag willen overstappen naar een veganistische lifestyle?

Ik raad geïnteresseerden aan om naar een outreach te gaan van The Save Movement. Je kunt de outreach data vinden op Facebook. Tijdens een outreach staan lieve activisten klaar voor je om alle vragen te beantwoorden en een leuk gesprek aan te gaan over veganisme. Ook is het belangrijk om te beseffen dat er tegenwoordig online van alles wordt geschreven en geroepen. Daarom adviseer ik om informatie over veganisme van betrouwbare websites af te halen, zoals veganisme.org van de Nederlandse Vereniging voor Veganisme. Ook sociaal gezien is het aan te raden om te connecten met andere veganisten. Ik voelde mij bijvoorbeeld in het begin heel erg eenzaam als enige veganist in mijn familie en vriendengroep. Nu heb ik het geluk dat ik er een aantal ken, waarvan twee al goede vrienden zijn geworden. Als het lastig is om in de directe omgeving andere veganisten te vinden, dan kun je altijd op Facebook kijken naar openbare events of potlucks waarbij je andere veganisten kan ontmoeten.

Stel je mag 3 wensen doen. Welke zouden dit zijn en waarom?

Allereerst wil ik even zeggen dat ik het enorm gul vind. Haha! En dat is niet grappig bedoeld hoor, maar met één wens zou ik al zo dankbaar zijn. Het is heel lastig, want aan de ene kant heb ik veel wensen omdat ik denk dat er nog zoveel te halen valt wat betreft gelijke rechten. Aan de andere kant denk ik toch dat we alles samen als mens kunnen oplossen, dus dan zijn wensen, al is het er maar één, overbodig. Maar here we go:

• Ieder kind kan naar school en is uitgezonderd van kinderarbeid; van alle problemen raak ik het meest geëmotioneerd van kinderarbeid. In de vorm van slavernij, dwangarbeid en vooral in de vorm van prostitutie. Dat heb ik al sinds ik jong ben en een keer iets op televisie zag over kinderprostitutie. Hartverscheurend.
• Iedereen wordt veganistisch; misschien is dit een beetje overbodig om uit te leggen, maar dierenleed staat voor mij gelijk aan mensenleed. Daarom zie ik een veganistische levensstijl als de enige levensstijl waarin volledige liefde kan worden gegeven. Ook heb ik van mezelf ontdekt dat deze levensstijl mij niet alleen bewust heeft gemaakt van wat ik consumeer maar ook hoe ik denk over alle andere gevoelige onderwerpen. Onderwerpen die uit het oog zijn verloren zonder dat ik dat wilde. En dat zorgt wel even voor wat gerommel in mijn leven, maar het pakt uiteindelijk positief uit.
• Iedereen leeft duurzaam; ik hoop dat meer mensen zullen beseffen dat zij, hoe miniem dan ook, kunnen bijdragen aan een gezonder milieu. Dat ieder beetje helpt, hoe stom het ook klinkt. Dat we dit toch echt met z’n allen moeten waarmaken. Dat vingertjes wijzen geen nut heeft als we zo verder blijven omgaan met ons enige thuis als we straks alleen kunnen wijzen naar een volledig uitgestorven planeet.

Ben je gelukkig?

Ik vind deze vraag heel lastig op dit moment in mijn leven, omdat dit een zakelijk interview is en tegelijkertijd wil ik wel voldoen aan mijn eigen bedrijfsslogan waarin eerlijkheid wordt genoemd. Daarom wil ik eerlijk aangeven dat ik absoluut niet gelukkig ben in mijn huidige woonomgeving en dat ik heel graag wil verhuizen naar Amsterdam. Daar ben ik opgegroeid, wonen mijn familieleden en voel ik mij thuis. Ik vind mijn geluk nu onder andere in mijn kindjes als ik ze samen zie knuffelen. Zo schattig is dat! Als ik dat zie, voel ik mij de hele dag als een weggesmolten waterijsje op een hete tuintegel.

Wat is jouw definitie van succes?

Succes is het eindstation van een gelukkig proces. Als je tijdens het proces op weg naar ‘succes’ niet geniet, niet leeft, niet deelt en niet geeft om, dan is succes slechts tijdelijk. Ik ontving kortgeleden een berichtje via Facebook van een moeder over dat haar dochter eindelijk eens lekkere chocolade kon eten en hoe intens blij zij als moeder was met poppysmic. Dat doet mij als mens, moeder en bedrijfseigenaar echt heel veel en zie ik als succes.

Gedeeld: Claire’s review

”Ik ben fan van Kayleigh! Zoals je hebt kunnen lezen in het interview is zij zo’n lief, mooi en oprecht mens. Dat vertaald zich ook door in de chocolade. Echt overal is aan gedacht. De stickers zijn prachtig, het logo lekker fris en ik ben verliefd op de mooie vormpjes! Daarnaast is de chocolade echt heeeeeeeerlijk! Je hebt die echte smaak van melkchocolade zonder de vegan nasmaak. Daarnaast is ook de bite en hoe het smelt op je tong, subliem! Absoluut een aanrader! Mijn favoriet? De dierenvriendjes. Kijk nou, zo cute!”

Ik ken niemand anders die zoveel buitensport als Maartje van Gestel en dat op basis van een 100% vegan lifestyle! Ze schreef daar ook een heel inspirerend boek over wat net uit is; ‘Plantaardig Presteren’. In dit interview deelt zij onder andere hoe het schrijfproces eruit heeft gezien, waar zij voor aan het trainen is en nog veel meer. En… Geweldig nieuws! Ik heb de eer gekregen voor de allereerste win actie! Dus wil je kans maken op Maartje haar inspirerende boek? Lees dan snel verder.

Wat geeft jou energie? Hoe verwerk je dit in dagelijkse activiteiten? Wat zijn jouw rituelen?

Sport kost energie, maar geeft mij nog veel meer energie. Ik vind het heerlijk om buiten in de natuur te sporten en met even niets anders bezig te zijn. Het geeft een gevoel van rust en vrijheid. Aangezien ik nu train voor een hele triathlon ben ik dus minimaal 1 keer per dag lekker buiten aan het sporten.

Wanneer en waarom ben je veganistisch geworden? Hoe heeft jouw reis eruit gezien, waar liep je tegenaan en wat kun je aanbevelen of juist niet?

Ik ben vanaf 1 maart 2017 volledig plantaardig gaan eten. Vanaf die tijd heb ik steeds meer over veganisme geleerd en ben ik dit ook meer toe gaan passen in mijn dagelijks leven. Ik geloof niet dat je het allemaal perfect kan doen, maar ik doe in ieder geval mijn uiterste best. In de periode voor 2017 was ik al wel bezig met veganisme en at ik zo goed als geen vlees. Nadat ik steeds meer buikpijn begon te krijgen en de schuld hiervan voornamelijk legde bij het eten van zuivel, besloot ik de 40 dagen vastentijd na carnaval in 2017 vegan te gaan. Ik merkte direct dat dit zo’n positieve invloed had op mijn fitheid en energielevel dat ik besloot door te gaan. Omdat ik veel sportte was dit in het begin nog best veel uitzoekwerk. Er is geen kant-en-klare lijst met wat je zou moeten eten. Ik ben vanaf toen begonnen met heel veel literatuur lezen en uitzoeken wat volgens de wetenschap het beste werkt als je als veganist zoveel sport als ik dat doe. Inmiddels heb ik 2,5 jaar ervaring kunnen opdoen en die wetenschap kunnen toepassen op mijn eigen leven. Om deze informatie verder te kunnen delen heb ik dat nu opgeschreven in een boek.

Hoe ziet boodschappen doen er voor jou uit?

Voor mij houdt plantaardig eten, zo veel mogelijk whole food plant-based eten. Mijn boodschappen bestaan voornamelijk uit groenten, fruit, granen, peulvruchten, noten etc. Ik probeer zoveel mogelijk verschillende soorten van bovengenoemde producten te eten, afhankelijk van het seizoen. Mijn favorieten zijn: havermout, broccoli en pindakaas.

Heeft jouw keuze voor het veganisme ook invloed gehad op het leven van de mensen en dieren om je heen?

Ik woon samen met mijn vriend en kook voor ons beide. Hij is zelf niet overtuigend veganist maar eet op deze manier wel altijd plantaardig met mij mee. Lunchen doet hij op zijn werk en hij kiest dan wel regelmatig voor een tosti, maar hier heb ik verder ook geen problemen mee. Als ik bij mijn moeder eet doet ze wel altijd haar best en dat vind ik extra leuk.

Van harte gefeliciteerd! Je hebt net je boek Plantaardig Presteren gelanceerd. Hoe was je lanceerfeestje?

Het wat top! We waren met verschillende fitties en foodies wat voor een gezellige mix zorgde. Het was voor mij vooral ook bijzonder om mensen met mijn boek in hun handen te zien. Tot nu toe had ik alleen nog boeken in dozen gezien, waarna ze op de post gingen en verdwenen.

Kun je wat meer vertellen over je boek?

Ik wil met mijn boek vooral ook dingen aan mensen leren. Wanneer je langdurig een bepaald patroon wilt vasthouden heb je namelijk wel kennis nodig. De eerste pagina’s zijn dus vooral gevuld met theorie over gezonde (plantaardige) voeding en (plantaardige) sportvoeding. Om het meer praktisch te maken bevat het ook een stappenplan om je eigen voedingspatroon samen te stellen. Op deze manier hoop ik dat iedereen in staat is voor zichzelf de juiste keuzes te maken in de basis en niet bang is te korten op te lopen door een plantaardig voedingspatroon. Vervolgens staan er een boel recepten in het boek, want er moet natuurlijk ook gewoon lekker gegeten worden.

Waar komt je inspiratie vandaan?

Voornamelijk uit mijn eigen keuken. Ik ben erg van het plannen in het dagelijks leven maar als het op eten aan komt doe ik dit een stuk minder. Ik doe één tot twee keer per week boodschappen en haal dan gewoon allerlei verschillende soorten groenten en fruit in huis. Op het moment dat ik ’s avonds ga koken bekijk ik wat er in huis is en probeer ik daar nieuwe, creatieve combinaties mee te bedenken. Meestal pakt dat goed uit en uiteindelijk ontstaan er dan nieuwe recepten. Recepten volgen van anderen vind ik erg lastig, ik kan het nooit laten om toch wat aan te passen. De foto’s bij recepten vind ik vaak inspirerender dan de recepten zelf.

Hoe heeft het schrijfproces eruit gezien?

Vanaf dat ik in 2017 begon met het lezen van literatuur begon het schrijfproces eigenlijk al. Ik maakte aantekeningen en samenvattingen van goede onderzoeken, in eerste instantie vooral voor mezelf. Uiteindelijk ben ik dit samen gaan bundelen tot een boek en ben ik gaan nadenken over recepten die bij mijn visie passen. Aan het begin van dit jaar, 2 jaar later dus, had ik het gevoel dat alles was zoals het moest zijn. In die jaren heb ik niet fulltime geschreven, ik deed het naast mijn werk en studie waardoor het wat langer heeft geduurd.

Was het een bewuste keuze om zelf je boek uit te geven?

Ja dat was het zeker. Ik merkte dat uitgeverijen toch wat huiverig waren tegenover veganisme. Men dacht dat het een te kleine doelgroep was en zag liever een vegetarisch boek. Hoewel de theorie aan het begin natuurlijk voor verschillende groepen mensen kan gelden, wilde ik mijn recepten perse 100% plantaardig houden. Ik besloot daarom om alles lekker zelf te doen en alles zelf te bepalen.

Zou je meer boeken willen schrijven en heb je daar al ideeën over?

De theorie die ik nu heb gedeeld in het begin van het boek hoeft niet direct opnieuw gedeeld te worden. Wetenschap staat niet stil dus wellicht zullen er dingen veranderen maar dit kan ik altijd op mijn blog aankaarten. Een volledig nieuw boek zou dus voornamelijk een kookboek moeten worden. Voorlopig denk ik daar nog niet aan, maar wellicht in de toekomst.

Heb je tips voor andere lezers die graag een boek willen schrijven en willen uitgeven?

Zonder een uitgeverij heb je alle vrijheid maar heb je ook 0 support en ondersteuning. Het is allemaal niet makkelijk en het kost extra veel tijd om alles zelf te moeten regelen. Wanneer je mensen in je omgeving hebt die je kunnen helpen op verschillende vlakken, scheelt dit al een hoop. Wees verder ook niet bang om contact op te nemen met uitgevers. Hoewel zij erg veel aanvragen krijgen heb ik gemerkt dat ze wel vriendelijk blijven en openstaan voor een gesprek.

Wie is jouw grootste voorbeeld en wat is de belangrijkste les die je van hem of haar hebt geleerd?

Ik heb niet direct een online voorbeeld maar ik kijk wel graag naar (top)sporters. De toewijding die zij hebben en in sport steken vind ik erg mooi en inspirerend. Bij een sportjaaroverzicht zit ik standaard met tranen in mijn ogen op de bank.

Wat is het mooiste boek dat je ooit gelezen hebt en waarom is juist dat boek je bij gebleven?

‘Vroeger’ moest ik erg veel boeken lezen. Al vroeg bleek ik vrij hevig dyslectisch te zijn en boeken lezen was een oefening voor mij. Helaas lees ik op dit moment een stuk minder, eigenlijk alleen nog op vakantie. Ik kies dan voornamelijk voor luchtige boeken die makkelijk weglezen, puur voor de ontspanning. ‘The boy in the striped pyjamas’ blijft wat mij betreft toch wel echt een prachtig boek, net zoals ‘Haar naam was Sarah’.

Heb je tips, do’s en don’ts voor mensen die graag willen overstappen naar een veganistische lifestyle?

Maak het jezelf in het begin niet te moeilijk, cold turkey overstappen kan maar rustig je lichaam laten wennen is denk ik ook niet verkeerd. Zeker wanneer je vanaf een ongezond dierlijk eetpatroon naar een gezond plantaardig eetpatroon gaat zullen je darmen in het begin wellicht moeten wennen. Zorg daarnaast voor kennis zodat je ook weet waar je mee bezig bent. Lees boeken of zoek hulp als je denk dat het je alleen niet lukt. En mocht het in het begin moeilijk lijken, geef dan niet te snel op. Naar verloop van tijd gaat je smaak veranderen en worden nieuwe gewoontes pas automatisme. Zo zal je na verloop van tijd echt minder zin hebben in kaas en makkelijker peulvruchten lusten, geloof mij. 😉

Waar droom je over? Zijn er samenwerkingen waar je op zoek naar bent of open voor staat?

Ik zou heel graag mensen willen blijven inspireren en laten zien dat het heel erg goed mogelijk is om fanatiek te sporten op een plantaardig eetpatroon. Ik hoop dat ik steeds meer mensen kan gaan helpen op het gebied van coaching en daar uiteindelijk (deels) mijn werk van kan maken. Hoewel ik nu met plezier werk als sportfysiotherapeut, hoop ik dus ook op andere manieren mensen te kunnen helpen bij een sportieve en gezonde levensstijl.

Stel je mag 3 wensen doen. Welke zouden dit zijn en waarom?

3 wensen, jeetje dat zijn er veel. Ik zou vooral gezond willen blijven, zowel fysiek als mentaal. Tot op late leeftijd lekker kunnen blijven bewegen en de boel nog op een rijtje hebben. Ik denk dat dat uiteindelijk het allerbelangrijkste is. Ik hoop dat ik dat zo lang mogelijk samen kan blijven met lieve mensen om mij heen. Ik hou erg van alleen zijn maar vind het ook heerlijk om dingen te doen met lieve mensen uit mijn omgeving. Als derde wens zou ik dan hopen dat ik de rust een beetje vind, ik ben op dit moment behoorlijk onrustig in mijn leven. Ik ben er nog niet helemaal uit welke weg ik nu precies wil bewandelen, ik ben perfectionistisch en niet snel tevreden. Het lijkt mij ontzettend fijn om af en toe rustig te kunnen zitten, te ontspannen en te bedenken dat het goed is zoals het is.

Ben je gelukkig?

Ja, dat denk ik wel. Ik ben zeker niet ongelukkig maar ik heb mijn echte ‘happy place’ ook nog niet gevonden. Ik denk dat dat nog wel gaat komen, als ik de rust een beetje vind en dingen meer los kan laten. Ik ervaar nu wel gelukkige momenten maar deze wisselen zich nog net wat te veel af met minder gelukkige momenten.

Wat is jouw definitie van succes?

Ik denk niet dat succes zit in het hebben van een groot huis of veel geld. Ik zou mezelf succesvol vinden als ik kan doen wat ik leuk vind, daar van kan leven en daar de rust in vind. Hard werken, productief zijn maar daar wel van genieten en mooie herinneringen maken, dat zou voor mij een succesvol bestaan zijn.

Gedeeld: WIN! Een exemplaar van mijn boek ‘Plantaardig Presteren’!

Ja ik wil heel graag iets delen! Op het moment dat ik dit schrijf is mijn boek net 2 weken uit en heb ik helemaal nog geen win acties gedaan. Hoogste tijd om daar verandering in te brengen. Wil je mijn boek ‘Plantaardig Presteren’ winnen? Laat dan hier onder een comment achter, vertel mij waarom je zou willen winnen en vergeet mij niet te volgen op Instagram. Volgende week maak ik op Instagram in mijn story bekend wie de winnaar is.

Ik interviewde Daphne Althoff van Bonboon onder andere over haar vegan kijk op de wereld en haar liefde voor lekker eten. Kun je niet koken maar droom je wel over het oprichten van een vegan restaurant? Het kan! Laat je inspireren door Daphne haar mooie verhaal. Heel veel lees plezier!

Wat geeft jou energie? Hoe verwerk je dit in dagelijkse activiteiten? Wat zijn jouw rituelen?  

Er zijn meerdere dingen waar ik energie van krijg. Zon, fietsen door de stad, mensen blij maken. Dit zijn dan ook (de zon is variabel 😉 ) de dingen die ik dagelijks doe. Iedere werkdag spring ik op mijn fiets om in een half uur van Amsterdam West naar Amsterdam Oost te fietsen. ’s Avonds vind ik het heerlijk om mijn gasten in de watten te leggen. Als zij met een voldaan gevoel en een fijne ervaring Bonboon verlaten, dan is mijn avond geslaagd.

Wanneer en waarom ben je veganistisch geworden? Hoe heeft jouw reis eruit gezien, waar liep je tegenaan en wat kun je aanbevelen of juist niet?  

Ik ben altijd een groot dierenliefhebber geweest. Wij hadden thuis katten, een hond en toen ik 11 jaar werd kreeg ik zelfs een pony. Toen ik eenmaal naar de middelbare school ging, koos ik dan ook voor de agrarische school om daar veel over dieren te leren. Na deze opleiding ging ik naar het MBO voor dierhouderij/veeteelt. Naïef als ik was, dacht ik daar ‘leuke’ dingen over en met dieren te leren. Niets was minder waar. Voor deze opleiding moest ik veel stages lopen en werden er diverse werkweken georganiseerd. Naast het behalen van een trekker rijbewijs, moest ik vooral heel veel werk verrichten in de bio-industrie. Als groot dierenliefhebber was dit echt vreselijk; kistkalveren voeden, mestvarkens wegen, eieren rapen bij lange rijen legbatterijkippen. Na een jaar op het MBO ben ik gestopt met de opleiding en direct vegetariër geworden. Echter was ik toen nog niet zover om in te zien dat diergebruik in het algemeen verwerpelijk is. De afgelopen 5 jaar heb ik geregeld met mezelf in conflict gelegen omdat ik ergens wel wist dat vegetariër zijn niet klopte. Zo’n kleine 2 jaar geleden heb ik eindelijk de stap genomen naar het veganisme.

Hoe ziet boodschappen doen er voor jou uit?

Ik doe vrij weinig boodschappen. Mijn man haalt alles in huis. En ondanks dat hij zelf geen vegan is, haalt hij alleen maar vegan producten in huis.

Heeft jouw keuze voor het veganisme ook invloed gehad op het leven van de mensen en dieren om je heen?  

Ja zeker. Ik heb mijn halve leven paardgereden. Als kind al met mijn eigen pony en na jarenlang niet gereden te hebben, pakte ik deze hobby zo’n 10 jaar geleden weer op. Na wat rijden op maneges en paarden van anderen, kocht ik 8 jaar geleden een ‘eigen’ paard.  In mijn eerste 2 maanden als veganist reed ik nog wel. Omdat ik steeds meer ging lezen over wat veganisme nu eigenlijk in houdt, kon ik geen andere keuze maken dan te stoppen met het rijden op mijn paard.  Mijn paard is nu vervroegd met pensioen en nu geniet ik ervan om hem in een kudde te zien staan en zijn eigen ding te zien doen, hem te zien spelen met zijn paardenvrienden. Nu kan ik mij niet eens meer indenken om ooit op een paard te gaan zitten.

Door mijn vele posts op Facebook, mijn outreaches tijdens straatactivisme, bij vrienden en familie, heb ik inmiddels 3 mensen geïnspireerd plantaardig te eten. Ook zijn mensen in mijn omgeving veel bewuster geworden van het leed in de dierenindustrie. Helaas lukt het maar moeizaam mensen te overtuigen andere keuzes te maken, al zie ik wel dat het zo nu en dan gebeurt.

Je bent de oprichtster van Bonboon. Kun je wat meer vertellen over hoe het idee van je prachtige vegan restaurant is ontstaan?

Ik werkte de afgelopen 10 jaar voor een bedrijf dat als grootste klant één van Nederlands grootste zuivelcoöperaties had. Toen ik de overstap maakte naar het veganisme en ook actief werd als dierenrechtenactivist, ging ik steeds meer met tegenzin opdrachten voor deze klant uitvoeren. Daarnaast vond ik het steeds lastiger om om te gaan met mijn collega’s (met name aan de lunchtafel) die nog altijd klakkeloos zoveel dierlijke producten consumeerden.
Ik besloot dat ik in een vegan omgeving wilde werken en die heb ik toen gewoon zelf gecreëerd.

Wat maakt Bonboon zo uniek?

De plek aan de haven, onze heerlijke gerechten en ons fantastische vegan team.

Kun je wat meer vertellen over de gerechten die op de kaart staan?

De gerechten worden bedacht door Bonboon’s chef, Aitziber Renteria. Zij is enorm creatief in het bedenken en ontwikkelen van bijzondere smaakcombinaties. Onze gerechten bestaan altijd uit meerdere elementen en structuren. Gasten geven dikwijls aan een smaakexplosie te ervaren. De kaart wisselt iedere 3 maanden zodat we zoveel mogelijk groenten van het seizoen kunnen gebruiken.

Waarom Amsterdam?

Ik ben geboren en getogen Amsterdamse. Ik zou geen andere stad weten waar ik liever zou zijn.

Hoe en wanneer is jouw passie voor koken ontstaan?

Hahaha, ik heb echt een hekel aan koken. Maar ik ben dol op lekker eten. Best grappig, als je weet dat mijn ouders beide jarenlang als kok hebben gewerkt en in de jaren 70 zelfs een Frans restaurant hebben gehad in Amsterdam.

Wat betekent ondernemen voor jou?

De vrijheid eigen keuzes te maken maar ook veel stress en heel hard werken. Het is als beginnende ondernemer met beperkt budget een enorme uitdaging om alle ideeën die je hebt, te ontwikkelen. Ondernemen is ook heel leerzaam. Ik heb als werknemer nooit kunnen bedenken hoeveel werk, verantwoordelijkheid en druk er bij het ondernemen komt kijken.

Wat zijn de 3 mooiste reacties die je van klanten ontvangen hebt?

• Ik ben al 25 jaar veganist maar dit is het lekkerste dat ik ooit heb gegeten.
• Wat een culinaire verrassing. Ik word vegan.
• De eigenares is vriendelijk, met humor, attent, efficiënt- dus on-Nederlands goede & prettige service.

Ontvang je ook weleens kritiek en zo ja, hoe ga je hiermee om?

Ja, gelukkig niet zo vaak maar er zijn altijd verbeterpunten en het is fijn als gasten dit met je delen.

Heb je tips voor andere vegans die graag een vegan onderneming willen oprichten?

Zorg voor een goed businessplan, zoek ervaren mensen die je kunnen helpen, wees voorbereid op tegenslagen en zorg dat je een lange adem hebt. Maar vooral: doen!

Wie is jouw grootste voorbeeld en wat is de belangrijkste les die je van hem of haar hebt geleerd?

Mijn grootste voorbeeld is Esther Ouwehand van PvdD. De belangrijkste les die ik van haar geleerd heb is staan voor je idealen, respectvol blijven, ook naar degene die lijnrecht tegenover je staan, en nooit op te geven.

Wat is het mooiste boek dat je ooit gelezen hebt en waarom is juist dat boek je bij gebleven?

Misschien geen mooi boek, maar dit boek is mij zo bijgebleven, Wir Kinder vom Bahnhof Zoo. Het verhaal over de 14 jarige heroïne prostituee Christiane F. Ik las dit boek toen ik zo’n 12 jaar oud was.  De wetenschap dat meisjes van die leeftijd verslaafd konden zijn en zichzelf moesten prostitueren, heeft mijn kinderlijke kijk op de wereld in één klap veranderd.

Heb je tips, do’s en don’ts voor mensen die graag willen overstappen naar een veganistische lifestyle?

Do’s: Slik B12, informeer jezelf, lees het e-book van Earthling Ed (handig voor in gesprekken die je geheid gaat voeren als veganist).
Dont’s: Laat je niet weerhouden door druk van buitenaf.

Waar droom je over? Zijn er samenwerkingen waar je op zoek naar bent of open voor staat?

Ik droom erover dat Bonboon een succes wordt en ik met Bonboon mensen kan inspireren vaker voor plantaardig eten te kiezen.

Stel je mag 3 wensen doen. Welke zouden dit zijn en waarom?

Ik wens een einde aan het gebruik en onderdrukking van mens en dier. En ik wens dat Bonboon een succes blijft

Wat is jouw definitie van succes?

Doen waar je goed in bent en wat je leuk vindt.

Gedeeld: korting

Graag wil ik de lezers van jouw blog een korting van 10% op een driegangendiner willen geven. Als zij bij het reserveren ‘clairesmission’ vermelden, dan krijgen zij deze korting (niet geldig in combinatie met andere kortingen en geldig in 2019).

Hoe is het om samen met je partner te bloggen? Dit en meer vroeg ik aan Thera en Tristan van Vetjebol. Een stel dat niet alleen samen blogt en YouTube filmpjes maakt, maar dat ook druk aan het werk is om een nieuw vegan en duurzaam lifestyle platform op te richten. Benieuwd wie zij zijn en waar ze voor staan? Lees dan snel verder.

Wat geeft jullie energie? Hoe verwerken jullie dit in dagelijkse activiteiten? Wat zijn jullie rituelen?

Wij krijgen er energie van als we mensen kunnen inspireren om (iets vaker) plantaardig te eten en misschien zelfs wel te leven. Daarom delen wij onze ideeën en tips op ons blog en zijn wij dagelijks bezig met het verspreiden van onze idealen. Soms is doen we dit tijdens de lunch met collega’s en een andere keer weer met een artikel op Vetjebol.

Wanneer en waarom zijn jullie veganistisch geworden? Hoe heeft jullie reis eruit gezien, waar liepen jullie tegenaan en wat kunnen jullie aanbevelen of juist niet?

In 2014 heeft Tristan de documentaire Forks over Knifes gezien. Hij wilde gezonder leven en vegan eten leek voor hem de meest logische stap. Hij was een vleeseter en stopte van de één op de andere dag. Ik (Thera) was al 10 jaar vegetariër vanwege het dierenleed en wist ook dat ik door vegetariër te zijn nog steeds verantwoordelijk was voor veel dierenleed (denk aan de melkindustrie), maar ik vond vegan zijn vrij lastig. Ik heb 2 keer de Vegan Challenge gedaan maar nooit volgehouden. Totdat Tristan zo overtuigd sprak na het zien van die documentaire. Toen besloten we om samen het avontuur aan te gaan. Koken werd onze nieuwe hobby en hoe meer we ontdekten over de voordelen van veganisme des te meer overtuigd we werden. Wij zijn vrij rigoureus vegan geworden. Dat werkte voor ons heel goed. Voor andere mensen werkt stap voor stap misschien weer heel goed. Kies vooral de vorm die bij jou past en zie het niet als moeten. Sommige mensen worden voor 80% vegan, andere voor 50%. Wij vinden het allerbelangrijkst dat je bewust bent van wat je consumeert. Niet alleen voeding, maar ook producten zoals kleding en bijvoorbeeld cosmetica.

Hoe ziet boodschappen doen er voor jullie uit?

Wij houden van efficiëntie dus we maken altijd een boodschappenlijst. We wonen naast de Jumbo Foodmarkt in Amsterdam Noord. Hier heb je tegenwoordig zoveel vegan producten, dus we proberen ons niet te veel te laten verleiden door alle vegan lekkernijen (ijs, pizza’s, vleesvervangers). Toen we vegan werden zijn we een stuk gezonder gaan eten en leven, dit willen we graag vasthouden maar dat kan soms een uitdaging zijn met al het aanbod van tegenwoordig. Dit is geen klagen trouwens haha! Heel goede ontwikkelingen zijn het. Toen we net vegan werden hebben we trouwens aardig wat uren doorgebracht in de supermarkt, met het onderzoeken van vegan ingrediënten. Maar inmiddels weten we alles goed te vinden.

Heeft jullie keuze voor het veganisme ook invloed gehad op het leven van de mensen en dieren om jullie heen?

Allereerst zeker op de dieren, want voor ons hoeft er geen dier meer te lijden. Maar we horen regelmatig van vrienden en familie dat ze door ons (meer) vegetarisch/vegan zijn gaan eten. Dit vinden we het allerleukste: laten zien hoe eenvoudig en lekker veganistisch eten is. En mensen daarmee inspireren om minder dierlijk te eten. Mijn ouders zijn bijvoorbeeld voor 80% vegetariër geworden!

Jullie bloggen samen op Vetjebol. Zo leuk! Hoe is het idee voor jullie blog ontstaan?

Steeds als we kookten voor familie en vrienden vroegen ze ons naar het recept. Dus we besloten de recepten uit te werken en te plaatsen op Vetjebol. Inmiddels is Vetjebol meer dan alleen recepten en nu zijn we het nog verder aan het uitbreiden. We schrijven bijvoorbeeld veel over reizen als vegan. En uiteindelijk willen we een volledig vegan en duurzaam lifestyle platform worden. Daar zijn we druk mee bezig. Dit houdt in dat we ook duurzame en veganistische fashion en cosmetica gaan aanbieden. Zodat je zeker weet dat je een bewuste keuze maakt. Het kan heel lastig zijn om dit zelf allemaal uit te zoeken. Daarom bundelen wij het. Maar ook tips voor vegan restaurants of informatie over voedingsstoffen vind je op Vetjebol.

Wat ik zo onwijs leuk en uniek vind, is dat jullie samen bloggen. Hebben jullie hier speciale afspraken over gemaakt of is het helemaal vanzelf gegaan?

Dit Is heel natuurlijk gegaan. Veganisme en duurzaamheid zijn voor ons beiden een levensstijl, een hobby. We vinden het ontzettend leuk om hier meer over te leren en verdiepen ons er dus continu in. Tristan is developer, ik ben Online Content Producer. Dus we zijn een ideale match voor een online platform. En samenwerken met je vriend/vriendin vinden wij het leukste dat er is. Als we op reis of op vakantie zijn maakt Tristan de foto’s en Thera de video’s. Ook die taakverdeling is een beetje vanzelf ontstaan. Zo vullen we elkaar goed aan.

Hebben jullie tips voor andere vegans die graag samen met hun partner, vriend/vriendin of familielid een blog willen gaan beginnen?

Start gewoon en doe het vanuit je hart. Je moet het echt leuk vinden en er volledig achter staan, anders kan het behoorlijk moeilijk zijn. Wij zeggen heel vaak ‘nee’ tegen samenwerkingen omdat het niet in lijn is met wat wij willen uitdragen. Wij zijn niet financieel afhankelijk van Vetjebol en dit maakt het ook dat we deze keuzes kunnen maken. Dus wellicht is dat ook een goede tip: zorg dat het niet direct je main inkomstenbron hoeft te zijn. Uiteraard heel fijn als je het kan uitbouwen, maar geld moet nooit de hoofdreden zijn om bepaalde content te maken. Als je een artikel schrijft over iets in je dagelijks leven of iets dat je echt interesseert gaat het haast vanzelf.

Waar komt jullie blog inspiratie vandaan?

Uit ons alledaagse leven. Alles wat wij voor Vetjebol maken komt vanuit ons eigen interesse. Soms zijn het zaken die wij zelf hebben geleerd door ons goed in te lezen, soms zijn het ervaringen die wij hebben meegemaakt. Bijvoorbeeld als we op reis zijn en op zoek zijn naar vegan eten in een ander land en een andere cultuur. Dan denken we; ‘dit is handige info voor andere vegans’. Maar ook als we bijvoorbeeld een product ontdekken dat vegan en duurzaam is. Zodra we er andere (beginnende) vegans mee kunnen helpen, dan is het iets dat op Vetjebol thuishoort.

Wat betekent bloggen voor jullie?

Mensen inspireren en helpen. Wij hopen mensen (al is het maar een heel klein beetje) te inspireren om veganistisch en een stukje duurzamer te leven. Als iemand deze keuze maakt helpen we ze graag verder door onze ervaringen en tips te delen.

Wat zijn de 3 mooiste reacties die jullie van lezers ontvangen hebben?

Wij hebben een keer de reactie ontvangen van een meisje dat wij haar hebben geïnspireerd om vegetariër en bijna vegan te worden. Voor ons is dit het grootste compliment dat we kunnen krijgen.

Een andere lezer had ons artikel over lang reizen als vegan onder een sneltoets staan op haar telefoon. Dat vonden we heel leuk om te horen.

En er zijn al meerdere keren trouwe lezers geweest die aangeven dat ze al onze recepten en artikelen lezen. Daar zijn we best een beetje trots op.

Ontvangen jullie ook weleens kritiek en zo ja, hoe gaan jullie hiermee om?

Zeker. Mensen op social media kunnen best kritisch zijn, maar het houdt je ook scherp. Iedereen doet het op zijn/haar manier. Er is niet altijd een ‘goed’ of ‘fout’. We nemen de kritiek mee en kijken of het bij ons past.

En naast jullie blog hebben jullie ook een YouTube kanaal. Kunnen jullie hier wat meer over vertellen?

Klopt. Dit is eigenlijk vanuit het begin van Vetjebol. Wij vonden recept video’s maken heel leuk om te doen. Video’s maken is heel tijdrovend en we merken dat we met geschreven artikelen meer mensen bereiken. Dus het YouTube kanaal is een leuke aanvulling op het platform, maar niet meer onze main focus.

Wie is jullie grootste voorbeeld en wat is de belangrijkste les die jullie van hem of haar hebben geleerd?

Marianne Thieme. Ze is zo krachtig en heeft een duidelijk doel voor ogen. En dat is misschien ook wat we direct van haar hebben geleerd. Houdt het doel voor ogen en houdt vast aan je idealen. Laat niemand je hier vanaf brengen. Ook voor Earthling Ed hebben we trouwens erg veel respect. Eigenlijk voor alle vegan activisten. Dit is letterlijk je leven inzetten voor degene die het zo hard nodig hebben, de dieren in dit geval.

Wat is het mooiste boek dat jullie ooit gelezen hebben en waarom is juist dat boek jullie bij gebleven?

Misschien niet het mooiste boek maar wel een eye opener is How Not To Die van Dr McGregor. We houden van feiten en dit boek staat er vol mee. Ook ‘Dit Is Een Goede Gids’ van Marieke Eyskoot vinden we een heel fijn boek. Wederom vol met feiten, maar dit boek gaat over hoe je duurzamer kunt leven.

Hebben jullie tips, do’s en don’ts voor mensen die graag willen overstappen naar een veganistische lifestyle?

Eerste tip: ga er voor! Gewoon beginnen. Al is het 1 maaltijd in de week. Wat we al zeiden: er is geen ‘goed’ of ‘fout’, kies een vorm die bij jou past. Zorg dat je kennis vergaard over een veganistische levensstijl door bijvoorbeeld documentaires te kijken als Forks Over Knifes en Cowspiracy (er zijn er nog zoveel meer!). Deze informatie kan je helpen als mensen kritische vragen gaan stellen over je vegan lifestyle, maar kan voor jezelf ook een eye opener zijn. Daarnaast nogmaals: trek je niets van andere aan en doe het zoals het voor jou goed voelt.

Waar dromen jullie over? Zijn er samenwerkingen waar jullie op zoek naar zijn of open voor staan?

Een wereld zonder leed. Voor mens, natuur en dier. Wij willen Vetjebol gaan uitbouwen en hopen uiteindelijk nog meer mensen te kunnen inspireren. Samenwerkingen met mooie merken, bedrijven die dezelfde idealen hebben als wij, is zeker iets wat wij heel mooi vinden. De krachten bundelen, want samen sta je nog veel sterker!

Stel jullie mogen per persoon 3 wensen doen. Welke zouden dit zijn en waarom?

We hebben de wensen gebundeld, omdat we dezelfde hebben 🙂

• Einde van al het dierenleed op de wereld.
• Meer gelijkwaardigheid voor alle mensen.
• De rest van ons leven een positief effect hebben op mensen en op elkaar.
• Dat overheden en bedrijven worden beoordeelt op hoe goed of slecht ze zijn voor de aarde en niet op hoeveel geld ze hebben.

Zijn jullie gelukkig?

Zeker!

Wat is jullie definitie van succes?

Iets teweegbrengen in het leven. Dus bijvoorbeeld bijdragen aan een betere wereld door mensen te inspireren om (meer) vegan te gaan eten. En geluk in het leven. Dan zijn wij succesvol.

Gedeeld: onze reistips

We reizen graag en zijn vorig jaar 10 maanden de wereld over geweest. We vinden het heel leuk om in ieder land de leukste vegan restaurants en hotspots op te zoeken. Deze tips delen we op Vetjebol in onze reis categorie. Die kun je hier vinden.

Wil je zelf ook graag voor een langere tijd op reis? We hebben een artikel geschreven met allerlei tips om ervoor te zorgen dat je deze droom kunt realiseren.